Theo số liệu của Cục hàng hải Việt Nam, khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển 3 tháng đầu năm đạt 177 triệu tấn (không bao gồm hàng quá cảnh không xếp dỡ tại cảng), tăng 3% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, hàng hóa container thông qua cảng biển là 6 triệu TEUs, tăng 2%. Các khu vực cảng biển có khối lượng hàng hóa thông qua tăng như: Khu vực Quảng Ninh tăng 11%, Quảng Nam tăng 19%, Đồng Nai tăng 8%.

Việc hàng hóa thông qua các cảng tăng giúp nhiều doanh nghiệp có được kết quả khả quan trong quý I/2022. Tuy nhiên, vẫn có những công ty vẫn ghi nhận sự giảm sút. Còn đối với những công ty vận tải biển, việc giá cước tăng đang tạo ra nhiều thuận lợi.

Được biết, quý I/2022, Container Việt Nam (Viconship, HoSE: VSC) ghi nhận doanh thu tăng 14% lên 496,3 tỷ đồng do doanh thu từ hoạt động cung cấp dịch vụ tăng 7,8% . Doanh thu tài chính của công ty đạt 8 tỷ đồng, gấp 3 lần so với cùng kỳ năm trước do lãi tiền gửi và lãi vay tăng. Viconship thu về 109,5 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng 42,5% so với cùng kỳ năm trước. Lãi sau thuế cổ đông công ty mẹ cũng tăng 42,1% lên 90,1 tỷ đồng. 

Theo lãnh đạo của doanh nghiệp này, công ty đang hoàn thiện các thủ tục cuối cùng để mua lại 36% cổ phần tại đây, qua đó điều hành cùng VIMC. Viconship cũng sẽ mua lại cảng cạn Quảng Bình từ công ty Xuất nhập khẩu Quảng Bình với giá 432 tỷ đồng và dự kiến hoàn tất trong quý II. 

Tại Gemadept (HoSE:GMD), ghi nhận doanh thu thuần tăng 28%, lên 879,9 tỷ đồng. Trong đó, doanh thu hoạt động khai thác cảng chiếm 83,6%, tương đương 735,8 tỷ đồng. Lãi sau thuế của công ty đạt 319,2 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng gần 86% so với cùng kỳ.

Gemadept sẽ triển khai mạnh các dự án đầu tư hạ tầng sau cảng và dịch vụ logistics khu vực phía Nam, bao gồm các ICD, hệ thống kho, điểm tập kết hàng hóa và đội tàu sông. Theo đó, công ty này kỳ vọng gia tăng mạnh mẽ vị thế của Gemalink (thuộc khu vực cảng Cái Mép) như một trung tâm trung chuyển quan trọng của khu vực. 

Cảng Hải Phòng (PHP) cảng biển lớn nhất ở miền Bắc cũng có lợi nhuận sụt giảm 3% xuống 168 tỷ đồng. Doanh nghiệp cho biết nguyên nhân đến từ giảm lãi tiền gửi ngân hàng và giảm chênh lệch tỷ giá, bên cạnh yếu tố giá vốn tăng cao. Tuy nhiên, doanh thu của công ty vẫn tăng 5,7% lên 548,5 tỷ đồng. Cảng Sài Gòn (SGP) ghi nhận cả doanh thu lẫn lợi nhuận giảm lần lượt 8,6% và 48,9%.

Lợi nhuận của các Công ty Đầu tư và Phát triển Cảng Đình Vũ (DVP) và Cảng Đồng Nai (PDN) ghi nhận tăng lần lượt 5,2% và 30,2%. Cảng An Giang (CAG) ghi nhận lợi nhuận đạt 2,5 tỷ đồng

Theo số liệu của Cục Hàng Hải Việt Nam, khối lượng hàng hóa vận chuyển bằng tàu biển trong quý I đạt 44.8 triệu tấn, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2021, hàng hóa vận chuyển bằng phương tiện thủy nội địa đạt 20 triệu tấn, tăng 2%.

Qúy I/2022, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC, mã: MVN) ghi nhận doanh thu 3.264 tỷ đồng, tăng 24,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong cơ cấu doanh thu, hoạt động vận tải tăng nhiều nhất 78,4% lên 1.229 tỷ đồng. VIMC mang về 689 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ 2021 và hoàn thành 21,6% kế hoạch năm. Lãi sau thuế cổ đông công ty mẹ tăng 89,3% lên 554,3 tỷ đồng

VIMC cũng vừa công bố việc thành lập CTCP Vận tải container VIMC để bắt kịp xu hướng container hóa trong vận tải biển trên toàn thế giới, đặc biệt là khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Ngoài ra, tổng công ty sẽ đầu tư vỏ container để thay thế vỏ cũ, tổng mức đầu tư khoảng 146,8 tỷ đồng; đầu tư 2 tàu container 1.700 – 2.200 TEU với tổng mức đầu tư 1.160 tỷ đồng. 

Vận tải & Xếp dỡ Hải An (HAH) có kết quả tích cực trong quý này với doanh thu thuần 652,4 tỷ đồng, tăng 81,7% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, doanh thu từ hoạt động khai thác tàu quý này đạt 635,5 tỷ đồng. Lãi sau thuế đạt 262,7 tỷ đồng, tăng 207,2% so với cùng kỳ năm 2021 và hoàn thành 47,8% kế hoạch năm. Lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ đạt 199,9 tỷ đồng, gấp 3 lần cùng kỳ.

Theo Hải An, doanh thu và lợi nhuận kỳ này tăng do công ty đầu tư thêm tàu HA East và HA West vào tháng 4 và 5/2021 dẫn đến số lượng tàu năm nay nhiều hơn quý I năm trước. Bên cạnh đó, giá cước vận tải nội địa cũng tăng, giá cho thuê tàu tăng mạnh và số tàu cho thuê nhiều này cũng nhiều hơn.  Lợi nhuận ghi nhận của các công ty liên kết cũng tăng mạnh so với cùng kỳ. 

Vận tải biển Vinaship (VNA) cũng ghi nhận lợi nhuận gấp 12 lần cùng kỳ lên 40 tỷ đồng. Theo giải trình từ phía công ty, mặt bằng cước vận tải biển quốc tế duy trì ở mức cao từ cuối quý I/2021 đã tạo tiền đề thuận lợi cho hoạt động kinh doanh vượt trội so với cùng kỳ. Đồng thời, bù đắp cho khoản chi phí nhiên liệu tăng đột biến do ảnh hưởng tình hình chiến sự tại Ukraine.

Với PVTrans, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu thuần đạt 2.022 tỷ đồng, tăng 18%. Lợi nhuận gộp tăng 13% đạt 291 tỷ đồng. Biên lợi nhuận gộp giảm từ 15% xuống 14,4%. Doanh thu tài chính và các chi phí biến đổi không đáng kể, doanh nghiệp vận tải biển ghi nhận lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ đạt 153 tỷ đồng, tăng 12%. Nguyên nhân được biết là nhờ được bổ sung từ các tàu đầu tư trong năm 2021. Công ty đã đầu tư thành công 6 tàu góp phần trẻ hóa và nâng cao năng lực đội tàu. Trong 3 tháng đầu năm, các công ty thành viên tiếp tục đón nhận thêm 3 tàu mới.

Tổng công ty cổ phần vận tải dầu khí (PVTrans, mã: PVT) nhận định thị trường vận tải biển quốc tế diễn biến thuận lợi trong ngắn hạn với giá cước tăng ở hầu hết các phân khúc tàu kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra do căng thăng leo thang kéo theo các biện pháp cấm vận đội tàu biển của Nga khiến nhu cầu vận tải biển ở các khu vực khác tăng lên.

Bên cạnh đó, sự thay đổi nguồn cung làm cho nhu cầu tàu, lượng hàng luân chuyển bằng đường biển thay đổi, tạo ra các tuyến giao thương đường biển thay thế, gia tăng cơ hội tham gia vận chuyển của các đội tàu quốc gia khác.

SSI Research nhận định, sản lượng hàng qua cảng sẽ cải thiện hơn trong năm nay nhờ hoạt động sản xuất phục hồi trở lại sau khi nới lỏng giãn cách xã hội. Tốc độ tăng trưởng ước đạt mức trung bình trong nửa đầu năm và tăng tốc trong nửa cuối năm. Tốc độ tăng trưởng cả năm ước tính khoảng 10-20%, cao hơn mức tăng trưởng hàng năm trong điều kiện thông thường. Tuy nhiên, mức tăng trưởng lợi nhuận của các công ty cảng có thể khác nhau với tiềm năng tăng trưởng cao hơn cho các cảng biển nước sâu còn dư công suất.

Theo SSI Research, gián đoạn chuỗi cung ứng có thể kéo dài đến năm 2023 lâu hơn kỳ vọng ban đầu, do các yếu tố như các ca nhiễm Omicron tăng nhanh và khả năng xuất hiện các biến thể mới; chính sách zero Covid của Trung Quốc và căng thẳng leo thang giữa Nga - Ukraine gây thêm áp lực lên thương mại toàn cầu.

Ngoài ra, lượng tàu mới bàn giao trong năm 2022 chỉ giới hạn ở mức 3,1% trọng tải đội tàu hiện tại. Do đó, ngành vận tải container quốc tế và nội địa sẽ hưởng lợi cho đến năm 2023.

Công ty Chứng khoán ACBS mới đây cũng nhận định năm 2022, dự kiến hoạt động vận tải sẽ tiếp tục ổn định, khối lượng hàng hóa tăng khoảng 6%; khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam đạt 750 triệu tấn, tăng khoảng 3% so với năm 2021.

Năm 2021 vừa qua, quy hoạch tổng thể phát triển cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 được phê duyệt. Đồng thời, quy hoạch tập trung phát triển hai khu vực Lạch Huyện, Nam Đồ Sơn (Hải Phòng) và Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu) để trở thành các cảng trung chuyển quốc tế. Quy hoạch xác định mục tiêu đến năm 2030, hệ thống cảng biển Việt Nam đáp ứng thông qua lượng hàng hóa từ hơn 1,1 - 1,4 tỷ tấn; trong đó, hàng container từ 38 - 47 triệu TEU; hành khách từ 10,1 - 10,3 triệu lượt khách.

Sự phục hồi của ngành nhờ kinh tế thế giới hồi phục và mở cửa trở lại khi việc tiêm chủng vaccine chống COVID-19 được triển khai rộng rãi toàn cầu. Điều này giúp hoạt động giao thương xuất nhập khẩu trở nên sôi động và đây là động lực chính cho ngành tăng trưởng.

Bên cạnh đó, Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI do đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu và làn sóng dịch chuyển sản xuất. Việt Nam cũng được hưởng lợi từ các hiệp định thương mại tự do… Đây chính là cơ hội và còn nhiều dư địa tăng trưởng cơ hội  cho nhóm đầu tư cảng, vận tải biển trong năm 2022.

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu ngành vận tải biển từ đầu năm đến nay có diễn biến khá lạc quan. Hiện, ngày 16/5, mã GMD giao dịch quanh mức thị giá 51.900 đồng/cổ phiếu. Mã HAH với giá 69.900 đồng./cổ phiếu, VNA có giá 39.900 đồng/cổ phiếu...