Trong Quy hoạch vùng Thủ đô, tỉnh Bắc Giang được xác định là cửa ngõ xuất, nhập khẩu, trung tâm tiếp vận - trung chuyển hàng hóa của Vùng với cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn).

Vì vậy, có thể nói, mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông của Bắc Giang giữ vai trò hết sức quan trọng, không chỉ đối với sự phát triển của địa phương mà còn tác động lớn đến khả năng liên kết vùng và khu vực.

Nhận thức rõ điều này, trong những năm qua, Đảng bộ tỉnh Bắc Giang đã tập trung lãnh đạo, quán triệt, triển khai nghiêm túc các chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông. Trong những năm qua, đặc biệt là từ đầu nhiệm kỳ 2020- 2025 đến nay, Bắc Giang luôn quan tâm, tập trung nguồn lực xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông; xác định là một trong những khâu đột phá để tập trung lãnh đạo, với quan điểm “phát triển hạ tầng giao thông đi trước một bước, tạo tiền đề và động lực cho phát triển”. 

Để thực hiện chủ trương trên, trước hết Bắc Giang xác định phải tập trung làm tốt công tác quy hoạch phát triển mạng lưới giao thông với phương châm "quy hoạch phải thể hiện tư duy, tầm nhìn dài hạn". Bắc Giang đã tích cực phối hợp với các bộ, ngành đề xuất quy hoạch giao thông cả đường bộ, đường thủy, đường sắt và tích hợp trong quy hoạch chung của tỉnh. Trong đó, đề xuất với Trung ương quy hoạch các tuyến cao tốc, quốc lộ, đường vành đai để tăng cường liên kết vùng, kết nối các trung tâm kinh tế, các vùng.

Để triển khai thực hiện quy hoạch, trong điều kiện nguồn lực của tỉnh còn nhiều khó khăn, Bắc Giang đã quyết liệt chỉ đạo tiết kiệm chi ngân sách, chưa đầu tư những công trình chưa thực sự cấp thiết để tập trung tối đa nguồn lực ưu tiên phát triển hạ tầng giao thông.

Giai đoạn 2016- 2020, tổng vốn huy động đầu tư phát triển hạ tầng giao thông đạt khoảng 18.000 tỷ đồng. Giai đoạn 2021-2025, tỉnh tập trung nguồn lực bố trí gần 40.000 tỷ đồng (gấp hơn 2 lần so với nhiệm kỳ trước) để đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp các công trình giao thông. Nhiều tuyến đường cũ, nhỏ hẹp, xuống cấp đã được cải tạo, mở rộng.

Nhiều công trình giao thông kết nối đối nội, đối ngoại quan trọng đã được đầu tư, xây dựng mở ra không gian, động lực phát triển mới như: Tuyến đường vành đai và cầu Bắc Phú - Xuân Cẩm nối sang Sóc Sơn, Hà Nội, kết nối với cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên; tuyến ĐT293 hướng tới kết nối với tỉnh Quảng Ninh, công trình đường và cầu Đồng Việt kết nối với tỉnh Hải Dương và QL18; cầu Hà Bắc 2 nối sang tỉnh Bắc Ninh, kết nối với đường vành đai IV Thủ đô Hà Nội; cầu Hòa Sơn kết nối với thành phố Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên... Tất cả những tuyến đường này đang triển khai và sẽ hoàn thành trong quý III/2024.

Đặc biệt, vừa qua, được sự quan tâm, tạo điều kiện của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, tỉnh Bắc Giang đã tập trung bố trí ngân sách địa phương đầu tư hoàn thành công trình cầu Như Nguyệt trên tuyến cao tốc Hà Nội - Bắc Giang, qua đó đã giải quyết nút thắt, điểm nghẽn về ATGT tồn tại suốt nhiều năm trên tuyến cao tốc này.

Đồng thời với việc đẩy mạnh đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, Bắc Giang luôn quan tâm chú trọng các biện pháp bảo đảm ATGT. Tỉnh đã chỉ đạo ưu tiên bố trí kinh phí, nguồn lực cho công tác quản lý, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng, hành lang giao thông; kịp thời xử lý, khắc phục các điểm đen, điểm tiềm ẩn nguy cơ mất ATGT. Cùng với đó, tỉnh đã bố trí kinh phí, giao Công an tỉnh chủ trì triển khai thực hiện rất hiệu quả Đề án lắp đặt camera an ninh trên phạm vi toàn tỉnh. Đến nay đã lắp đặt được trên 1.000 camera, qua đó tạo chuyển biến tích cực, nâng cao nhận thức, ý thức của nhân dân và rất hiệu quả trong công tác bảo đảm trật tự ATGT trên địa bàn tỉnh.

Hạ tầng giao thông “đi trước một bước” đã giúp Bắc Giang mở ra nhiều không gian, động lực phát triển mới. Tỉnh có thêm nhiều khu đô thị, khu du lịch, dịch vụ; các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa; đến năm 2030 có thêm 29 khu công nghiệp phát triển theo các trục giao thông lớn. Giao thông phát triển giúp cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh. Bắc Giang trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư lớn, góp phần thúc đẩy KT-XH của tỉnh phát triển. Hạ tầng giao thông phát triển cũng góp phần quan trọng xây dựng, củng cố thế trận quốc phòng, an ninh liên hoàn, vững chắc; bảo đảm an toàn giao thông, giảm tai nạn giao thông. Liên tục trong nhiều năm qua, TNGT trên địa bàn tỉnh đều giảm trên cả 3 tiêu chí.

Những cách làm Bắc Giang thực hiện trong thời gian qua cũng đồng thời là những bài học kinh nghiệm để tỉnh tiếp tục đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, gắn với bảo đảm trật tự ATGT trong thời gian tới. Tỉnh sẽ tiếp tục tập trung đẩy mạnh phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng giao thông. Trọng tâm từ nay đến năm 2025, Bắc Giang sẽ phối hợp chặt chẽ với các tỉnh Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn thực hiện đầu tư các công trình giao thông kết nối liên tỉnh theo Biên bản ghi nhớ hợp tác mà tỉnh Bắc Giang đã ký kết song phương với từng tỉnh, góp phần thúc đẩy sự phát triển của mỗi địa phương, của vùng, liên vùng, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của cả nước.

Trong điều kiện nguồn lực còn khó khăn, việc tăng cường các giải pháp huy động các nguồn lực, đặc biệt là cơ chế thu hút nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông là rất cần thiết. Để làm được việc này, tỉnh Bắc Giang đề xuất với Trung ương:

Thứ nhất, nghiên cứu tiếp tục cho triển khai thực hiện hình thức đầu tư xây dựng – chuyển giao BT bởi các hình thức đầu tư theo Luật Đầu tư, phương thức đối tác công tư cơ bản không phù hợp với quy mô, tính chất các dự án tại địa phương. Cũng vì các dự án nhỏ nên không thể thu phí để hoàn trả vốn đầu tư.

Thứ hai, nghiên cứu có cơ chế cho phép doanh nghiệp ứng vốn đầu tư một số công trình giao thông cấp thiết; ngân sách thực hiện bố trí để hoàn trả theo kế hoạch.

Thứ ba, đề nghị Bộ Giao thông- Vận tải nghiên cứu một số tuyến quốc lộ nhỏ có thể bàn giao về cho địa phương quản lý để có điều kiện duy tu, nâng cấp, cải tạo, phục vụ bảo đảm ATGT của địa phương

Thứ tư, hiện nay, trên tuyến cao tốc Hà Nội - Lạng Sơn qua địa bàn tỉnh Bắc Giang còn điểm nút thắt tại cầu Xương Giang chưa được mở rộng; trên tuyến QL37 còn công trình cầu đường sắt Cẩm Lý đi chung đường bộ chưa được đầu tư. Tại hai vị trí này thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông và nguy cơ mất ATGT cao. Đây cũng là vấn đề cử tri thường xuyên kiến nghị và đại biểu Quốc hội đã có ý kiến tại nhiều kỳ họp. Tỉnh Bắc Giang đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương quan tâm sớm đầu tư mở rộng cầu Xương Giang; xây dựng cầu đường bộ Cẩm Lý mới tách khỏi cầu đường sắt. Đồng thời, có kế hoạch cải tạo, mở rộng các tuyến quốc lộ qua địa bàn, đáp ứng yêu cầu phát triển, giảm thiểu TNGT.