Theo quy định của Luật Đường bộ 2024, Nhà nước sẽ thu phí sử dụng đối với phương tiện lưu thông trên cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác. Trên cơ sở đó, Bộ Giao thông Vận tải đề xuất mức phí sử dụng đường cao tốc như sau:

Mức 1: Áp dụng đối với đường cao tốc đáp ứng đầy đủ các quy định về điều kiện triển khai thu phí, tương đương với 70% lợi ích thu được khi sử dụng đường cao tốc (khoảng 1.300 đồng/xe/km).

Mức 2: Áp dụng đối với các dự án đường cao tốc đã được quyết định chủ trương đầu tư trước ngày Luật Đường bộ có hiệu lực thi hành, khi đưa vào khai thác mà chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quy định tại Luật Đường bộ, tương đương với 50% lợi ích thu được khi sử dụng đường cao tốc (khoảng 900 đồng/xe/km).Bộ Giao thông Vận tải cho biết mức phí này được xác định cơ bản bù đắp chi phí quản lý, vận hành thu phí, bảo trì đường cao tốc. Đồng thời, có tính đến chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước và được xây dựng trên cơ sở tính toán lợi ích của người sử dụng đường cao tốc.

"Mức thu được xây dựng trên cơ sở pháp luật về phí và lệ phí, khấu trừ các loại thuế, phí đã thu liên quan, tránh thu phí trùng phí, đảm bảo hài hòa với mức thu dịch vụ sử dụng đường bộ và đường cao tốc đầu tư theo hình thức PPP", Bộ Giao thông Vận tải cho biết thêm.

Theo Bộ Giao thông Vận tải, việc thu phí cao tốc do Nhà nước đầu tư sẽ tạo nguồn thu ngân sách Nhà nước khi huy động kịp thời, hợp lý nguồn lực từ người sử dụng đường cao tốc, góp phần tạo nguồn kinh phí để đầu tư phát triển hệ thống đường cao tốc, chi thực hiện công tác quản lý, bảo trì.

Số tiền thu được sau khi trừ các chi phí tổ chức thu phí sẽ được nộp về ngân sách Nhà nước và được sử dụng theo quy định của Luật Ngân sách.

"Với mức phí đề xuất như đã nêu trên, dự kiến sau khi triển khai thu phí đối với 10 tuyến cao tốc đang khai thác, dự kiến số phí thu được 3.210 tỷ đồng/năm; số thu nộp ngân sách nhà nước là 2.850 tỷ đồng/năm", Bộ Giao thông Vận tải cho biết.

Cũng theo dự kiến của Bộ Giao thông Vận tải, 10 tuyến cao tốc có thể áp dụng thu phí đường bộ cao tốc bao gồm: Hà Nội - Thái Nguyên, Tp. Hồ Chí Minh - Trung Lương, Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Hòa Liên, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây, Mỹ Thuận - Cần Thơ.