“Tiểu thanh cam” thuần Việt

Trong cuốn “Sách trà” từ thời nhà Minh có ghi chép: Phổ nhĩ quýt- Tiểu thanh cam là thức trà uống một ấm có thể làm cho hai người chưa từng gặp mặt trở thành bạn. Cách thức để làm ra phẩm trà này cũng rất cầu kỳ: cắt vỏ cam thành từng sợi mỏng, sau đó sấy khô với 5 lạng trà ngon, để vào giữa các sợi cam, dùng vải lạnh dày để bọc, đặt trà lên trên, hâm nóng”.

Xuất xứ từ Vân Nam, tiểu thanh cam không chỉ cho hương vị đặc biệt thơm ngon mà còn là vị thuốc tốt cho sức khỏe. Các nhà trà danh tiếng Trung Hoa có bí quyết riêng để làm ra phổ nhĩ quýt nhưng chuẩn vị nhất phải là quýt Tân Hội (Quảng Đông) hái từ trên cây, sau đó khoét nạo từ trên xuống, lấy cùi và phần múi bên trong ra, đem phơi ngược, tùy theo điều kiện thời tiết, có thể phơi trong vài giờ hoặc một ngày không quá khô. Sau đó đưa trà Phổ Nhĩ vào bên trong quýt. Cuối cùng, đậy nắp quả quýt và để khô từ vài tiếng đến nửa ngày hoặc dùng củi để nướng, sấy khô tự nhiên.

Trong một trái tiểu thanh cam, có tới 33 tiêu chuẩn thanh lọc. Quý hiếm và khó làm như vậy nên Phổ Nhĩ quýt luôn là món quà quý giá của bạn trà tìm mua tặng cho người mà mình trân quý.

Ấp ủ làm ra phẩm trà “Tiều thanh cam” thuần Việt từ nhiều năm nay, dị nhân làng trà Phạm Vũ Khánh đã âm thầm gầy dựng vùng nguyên liệu quýt hoi- giống quýt cổ vốn được trồng như một vị thuốc gia đình. “Đây là giống quýt rừng, quýt tự nhiên, sinh trưởng ở độ cao và nơi có môi trường sạch, khí hậu khắc nghiệt nên cho ra trái có mùi vị rất thú vị, hàm lượng tinh dầu cao, phù hợp để kết hợp với trà shan tuyết của shanam”, nghệ nhân Phạm Vũ Khánh “tiết lộ”. Hiện Công ty TNHH Trà và đặc sản Tây Bắc- chủ sở hữu thương hiệu trà Shanam đã có trong tay vùng nguyên liệu quýt cổ đủ để cho ra phẩm trà mới phục vụ bạn trà trong và ngoài nước.

Món quà “Thiên thượng lạc nhân gian”

Có tới tận nhà máy chè của Shanam nằm giữa núi rừng Tây Bắc mới hiểu vì sao nghệ nhân Phạm Vũ Khánh lại tự hào với trà quýt cổ- phẩm trà mới nhất của Shanam niên vụ 2023-2024. 

Những trái quýt hoi chín cây được thu hái bằng tay, vận chuyển về nhà máy, được rửa sạch bằng nước suối, sau đó tuyển chọn những công nhân khéo tay nhất dùng thìa nhỏ nạo hết ruột quýt để riêng. Trà chín Shanam được những người làm trà Shanam tuyển chọn thu hái một tôm và hai hoặc ba lá từ cây chè shan tuyết cổ thụ trên 200 năm tuổi ở vùng núi cao Tây Bắc Việt Nam. Trà được làm héo, sao nhẹ, phơi khô, tiếp tục cho trà lên men đến độ nhất định, sau đó tiến hành cho vào bên trong quả Quýt tươi rồi hong khô tự nhiên. Để cho được trà vào quả quýt rừng nhỏ xíu này, những người thợ thủ công phải xoắn nhẹ lá trà, rồi từ từ, khéo léo đưa toàn bộ búp trà vào trong lòng quả quýt nhỏ, sao cho vừa đủ chặt nhưng vẫn đủ để trà tiếp tục lên men.

“Nhiều nơi cũng làm trà quýt, có nơi còn dùng quả chanh cho có mã đẹp nhưng nhìn đẹp thế thôi, dân làm trà nhìn biết là không uống vì đó là trà quýt công nghiệp, không phải Tiểu thanh cam trong truyền thuyết”, bà Nguyễn Thị Thắm, giám đốc bán hàng Shanam hài hước chia sẻ.

Cũng theo bà Nguyễn Thị Thắm, trong các phẩm trà của Shanam thì trà chín được người tiêu dùng uống nhiều nhất. Nhiều bạn trà cho biết, khi uống nửa năm trở ra, những chỉ số có thể đo đếm được như mỡ máu, mỡ nội tạng, đều giảm một cách ấn tượng. Đặc biệt, các bệnh như trào ngược dạ dày, rất nhiều người bị, sau khi thử uống trà chín một thời gian thì đều đỡ. Kết hợp trà chín với trái quýt cổ, Shanam đem đến cho bạn trà không chỉ một phẩm trà quý mà còn là một phương thuốc dân gian.

Tinh dầu quýt ngọt the, thanh thanh, hương quýt có tác dụng làm thư giãn tinh thần, kết hợp với trà chín, hỗ trợ hiệu quả cho đường hô hấp, đặc biệt những người bị xoang uống vào thấy rất dễ chịu. Trái quýt có vỏ dày, sần sùi với lớp lớp tinh dầu căng mọng ngấm sâu vào trong trà, đẩy nhanh quá trình lên men của trà chín. Khi để qua thời gian, trà quýt cổ tiếp tục lên men, đẩy hương thơm, độ ngọt mật lên tối ưu, chất trà và tinh dầu quýt chuyển hóa thành vị thuốc, dùng thanh nhiệt, giải độc, giảm mỡ máu, giảm cân, giảm căng thẳng thần kinh, là thức uống an thần có ích, tốt cho tiêu hóa, trị ho…

“Đây là một phẩm trà có nhiều công dụng, góc độ thưởng thức rất thú vị. Chúng tôi đã thử nghiệm hai năm, phẩm trà này để 1 năm trở ra cho nước rất ngọt, càng để lâu càng quý, không có hạn sử dụng, rất phù hợp cho người Việt.”, bà Thắm cho biết.

Trà quýt cổ là phẩm trà đặc biệt nhất của Shanam, đạt cả hương lẫn vị, tốt cho sức khỏe người dùng.

Khác với Tiểu thanh cam của nước bạn, trà quýt cổ nhà Shanam không dùng giấy bọc quanh trái trà quýt vì nghệ nhân Phạm Vũ Khánh cho rằng bọc giấy vào thì đẹp mắt nhưng không có không khí cho trà tiếp tục thở, có thể dẫn tới hỏng, mốc. Ông thử nghiệm và khẳng định “nuôi trà trong chum gốm” mới là phương pháp cổ truyền tốt nhất đối với trà lên men- bao gồm cả trà quýt cổ.

Cầm trên tay trái trà quýt cổ, vỏ màu nâu nhạt của trái khô tự nhiên điểm đốm trắng như tuyết sương, màu trà trong trái quýt ngả vàng đỏ sang đỏ sậm do quá trình lên men tối ưu và để trà theo thời gian, có thể thấy ngay hương vị của núi rừng.

Ngày xuân con én đưa thoi, khi khắp nơi giăng giăng hương xuân, vị tết, nhón một trái trà quýt cổ, thả vào ấm, rót nước sôi 90 độ đánh thức trà, hương trà nổi hương thơm dịu, nổi bật mùi hoa quả chín, những trái đã qua năm, cho hương ngọt lịm của mật mía. Vị trà đậm đà, kết cấu chặt chẽ, cân bằng giữa độ ngọt và hương quả tự nhiên.

Đạt cả vị lẫn hương, trà quýt cổ thích hợp cho mọi lứa tuổi, mọi buổi họp mặt, sum vầy hay đơn giản chỉ là sau bữa cơm gia đình, cả nhà quây quần bên bàn trà, gắn kết hương vị tình thân.

Thức trà quý không chỉ uống một ấm, người xa lại có thể thành bạn tâm giao, mà nhân sinh cũng dìu dặt theo én về. Chén thứ nhất, như được ngược về ấu thơ, làm đứa trẻ ngày tết vụng mẹ ăn trái mứt quất vừa sên, nhấp chén thứ hai, thấy mình bên khung cửa mùa xuân, nhìn ra ngày sương giá mềm, trong lòng hoàn toàn tĩnh lặng, chén thứ ba, hương vị ngọt ngào và thanh khiết chiếm đầy ngũ quan, chỉ có thể thốt lên rằng “đây đích thực là phẩm trà Thiên thượng lạc nhân gian”.

Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, Shanam lần đầu đưa phẩm trà quýt cổ ra thị trường, được bạn trà trong và ngoài nước đón nhận, đánh giá cao, dành nhiều lời khen tặng. Đây cũng là món quà tết độc đáo được nhiều bạn trà tìm mua- trà quý tặng bạn quý- như một sự sẻ chia trong mùa đông ấm áp, lại như chiếc vé cho mỗi người được trở về tuổi thơ với hoài niệm về món mứt quất thơm ngon ngày Tết...