Ngày 31/8/2022, Thanh tra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã ban hành Quyết định số 249/QĐ-XPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB), địa chỉ trụ sở chính: Số 19-21-23-25 Nguyễn Huệ, phường Bến Nghé, Quận 1, TP Hồ Chí Minh.

Theo đó, SCB bị xử phạt 85 triệu đồng theo quy định tại khoản 3 Điều 43 Nghị định số 156/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán (Nghị định số 156/2020/NĐ-CP) được sửa đổi, bổ sung theo quy định tại khoản 34 Điều 1 Nghị định số 128/2021/NĐ-CP ngày 30/12/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 156/2020/NĐ-CP.

Hàng loạt hành vi vi phạm hành chính của SCB được xác định vì không báo cáo UBCKNN theo quy định pháp luật đối với các tài liệu: Báo cáo tài chính (BCTC) riêng và hợp nhất năm 2021 đã được kiểm toán; Báo cáo thường niên năm 2021; Báo cáo tình hình quản trị công ty năm 2020, năm 2021, 6 tháng đầu năm 2021, 6 tháng đầu năm 2022; Báo cáo không đúng thời hạn theo quy định pháp luật các tài liệu: BCTC riêng và hợp nhất quý III, IV năm 2020; BCTC riêng và hợp nhất bán niên soát xét năm 2020, 2021; Báo cáo thường niên năm 2020; BCTC riêng và hợp nhất năm 2020 đã kiểm toán; BCTC riêng và hợp nhất quý 1,3,4 năm 2021; BCTC riêng và hợp nhất quý I, II năm 2022).

Tháng 7/2021, Ngân hàng SCB cũng đã bị xử phạt số tiền 85 triệu đồng cũng với hành vi “ỉm” thông tin. Lý do SCB bị phạt vì không báo cáo UBCKNN đối với Nghị quyết Hội đồng quản trị số 129/NQ-HĐQT.21.00 ngày 16/3/2021 thông qua việc điều chỉnh phương án sử dụng số tiền thu được từ đợt chào bán ra công chúng năm 2021, Báo cáo tài chính (BCTC) bán niên năm 2020 đã soát xét.

Bên cạnh đó, SCB đã báo cáo UBCKNN không đúng thời hạn đối với: Báo cáo thường niên 2019, BCTC quý IV/2019 riêng và hợp nhất, BCTC riêng quý IV/2020, quy định tại điểm a khoản 3 Điều 43 Nghị định số 156/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán.

Rất lạ khi SCB không muốn công bố các báo cáo khi chính ngân hàng này đang có sự tăng trưởng lợi nhuận ấn tượng. Theo Báo cáo tài chính của SCB, lợi nhuận trước thuế 6 tháng đầu năm 2021 của ngân hàng đạt 487,3 tỷ đồng, gấp 5,5 lần cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, lợi nhuận quý II của SCB đạt 16 tỷ đồng, cao gấp 3,4 lần so với cùng kỳ.

Đáng lưu ý, lợi nhuận của SCB tăng mạnh không phải nhờ các hoạt động kinh doanh có lãi khả quan mà nhờ biến động trích lập dự phòng. Cụ thể, tổng thu nhập hoạt động 6 tháng của SCB giảm tới 41% so với cùng kỳ xuống còn 2.399 tỷ đồng do hoạt động cốt lõi - thu nhập lãi thuần bị lỗ tới 1.236 tỷ đồng (cùng kỳ lãi 1.452 tỷ đồng). Chí phí hoạt động lại tăng 17,4% lên 2.166 tỷ đồng khiến lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh của nhà băng này trong 6 tháng chỉ đạt 232 tỷ, giảm tới 90% so với cùng kỳ năm 2020. Tuy nhiên, ngân hàng được hoàn nhập dự phòng tới 255 tỷ đồng trong kỳ, trong khi 6 tháng đầu năm 2020 phải trích lập tới 2.174 tỷ đồng. Điều này giúp ngân hàng ghi nhận lợi nhuận trước thuế tăng trưởng cao.

Báo cáo gần đây nhất quý I/2022, ban lãnh đạo SCB vẫn tiếp tục công bố mức lợi nhuận gấp đôi cùng kỳ. Báo cáo riêng lẻ cho thấy, lợi nhuận sau thuế đạt 455 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ đạt 266 tỷ đồng. 

SCB cũng là ngân hàng được nhắc tên nhiều trong các vụ trái phiếu khủng. Chẳng hạn, gần đây nhất là lô trái phiếu 12.500 tỷ đồng đáo hạn trong quý cuối năm 2022 là Cty CP Osaka Garden với 7.700 tỷ đồng, trong khi vốn chủ sở hữu của DN chỉ có 270 tỷ đồng, liên tục báo lỗ; Công ty CP Bông Sen (Bông Sen Corp) với trị giá 4.800 tỷ đồng nhưng lần thứ n đảo nợ bằng trái phiếu. Đây là những doanh nghiệp thành viên hoặc liên quan lãnh đạo chủ chốt của Masterise Group hay hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát.