Hiệp hội Vận tải ô tô kiến nghị giải pháp quản lý xe khách trái tuyến
Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam vừa có văn bản gửi Bộ GTVT về việc đề nghị có giải pháp quản lý đối với xe khách hoạt động trái quy định; tháo gỡ khó khăn trong vận tải hành khách tuyến cố định và bến xe khách.
Văn bản nêu rõ, xe hợp đồng đang hoạt động trên thực tế dưới hình thức như: Xe hợp đồng đưa đón cán bộ công nhân viên, đưa đón học sinh, xe chạy hợp đồng yêu cầu số lượng người đi và di chuyển theo hành trình ổn định, lặp đi lặp lại hàng ngày; Xe hợp đồng chở khách đi tham quan, du lịch, lễ hội, dám hiếu, đảm hỷ, đi công tác... Những hình thức hoạt động này cơ bản phù hợp với yêu cầu quản lý và các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật.
Tuy nhiên, những năm gần đây xuất hiện hàng ngàn xe hợp đồng được cải tạo từ xe 16 chỗ thành xe 10 - 12 chỗ (kể cả người lái), xe limousine và xe 16 chỗ nguyên bản. Loại xe này phát triển rất nhanh và được cấp giấy phép và phù hiệu xe hợp đồng (có đơn vị có tới hàng trăm xe).
Đa phần các nhà xe này không có hợp đồng vận tải được ký kết mà kết nối với hành khách qua điện thoại hoặc zalo; lợi dụng quy định không cấm xe dưới 16 chỗ được vào các tuyến phố để đón, trả khách ở các điểm trên đường phố hoặc tại nhà; hành trình lặp đi lặp lại. Nói cách khác, đây là hoạt động kinh doanh theo tuyến cố định.
Tình hình trên đã tồn tại từ lâu nhưng chưa có biện pháp ngăn chặn nên một số xe tuyến cố định cũng bỏ bến xe, ra ngoài "chạy dù" tại các "bến cóc" trên địa bàn các thành phố, gây mất trật tự an toàn giao thông và đặc biệt là tạo thế cạnh tranh không bình đẳng. Điều này dẫn tới số lượng xe kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định, vào bến xe khách chỉ còn 50 - 60% so với trước. Điều này là nguyên nhân chính khiến cho 40 - 50% bến xe bên lề vực cùng sự phá sản.
Để giải quyết vấn đề trên, lập lại trật tự vận tải hành khách, giúp các đơn vị kinh doanh bến xe khách và các đơn vị kinh doanh vận tải khách theo tuyến cố định hoạt động hiệu quả và nhất là thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo trật tự an toàn giao thông, Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam khẩn thiết kiến nghị Bộ Giao thông vận tải một số nội dung như:
Nghiên cứu sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật để cụ thể hóa các quy định trong quản lý vận tải hành khách theo hợp đồng vì các quy định hiện hành chỉ phù hợp với quản lý các phương tiện ký hợp đồng vận chuyển khách tham quan, du lịch và các nhu cầu khác. Theo đó, bỏ quy định truyền dữ liệu theo từng chuyến xe với vận tải khách theo hợp đồng định kỳ, thay vào đó là cung cấp thông tin cơ bản của hợp đồng đã ký khi xin cấp phù hiệu.
Đối với những đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng phải xác định đây là xe kinh doanh vận tải khách theo tuyến cố định. Việc làm rõ loại hình kinh doanh đối với những xe đang hoạt động ngoài việc tạo sự thống nhất trong quản lý ở các Sở GTVT còn có ý nghĩa quan trọng trong quản lý thuế. Lý do, vì nếu là xe hợp đồng thì bên vận tải phải xuất hóa đơn điện tử với doanh thu phù hợp với hợp đồng đã ký. Nhưng trên thực tế, các phương tiện này đang hoạt động như xe tuyến cố định, không có hợp đồng giữa bên vận tải với người sử dụng dịch vụ thì không có căn cứ xuất hóa đơn điện tử; và phải quản lý doanh thu chịu thuế thông qua vẻ xuất cho từng hành khách.
Việc xác định các phương tiện đang kinh doanh là xe kinh doanh vận tải khách theo tuyến cố định và quản lý thống nhất theo các quy định của pháp luật đối với loại hình kinh doanh này sẽ là cơ sở để giải quyết các vấn để đang tồn tại hiện nay.
Đồng thời, cần sửa quy định về cấm phương tiện vào các tuyến phố theo hướng xác định số ghế xe theo thiết kế nguyên thủy của xe vì diện tích chiếm chỗ của xe là theo kích thước bao ngoài của xe chứ không phải do số ghế của xe.
Bên cạnh đó, Hiệp hội đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo Sở Giao thông vận tải các tỉnh, thành phố khai thác thông tin từ thiết bị giám sát hành trình, camera lắp trên xe hợp đồng; qua đó thu hồi phù hiệu các xe hợp đồng không cung cấp thông tin hoặc cung cấp không đầy đủ về Sở GTVT trước khi thực hiện hợp đồng; xe hợp đồng đón, trả khách không đúng nơi đã ghi trong hợp đồng vận chuyển đặc biệt là đối tượng hợp đồng “trá hình”.
Tạo điều kiện thuận lợi hơn cho xe vận tải hành khách theo tuyến cố định, nghiên cứu khảo sát xác định các điểm cho phép xe vận chuyển hành khách theo tuyến cố định được dừng đón, trả khách và lắp đặt mái che, ghế ngồi cho hành khách chờ xe tạo thuận lợi cho hành khách.
Hướng dẫn, tạo điều kiện để những đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng “trá hình” khi bị thu hồi phù hiệu xe hợp đồng nếu còn nhu cầu kinh doanh vận tải hành khách được hoàn thiện các điều kiện để chuyển sang kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định.
Hiệp hội cũng đề nghị Bộ GTVT có ý kiến với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo các cơ quan như Sở GTVT, lực lượng cảnh sát và chính quyền cấp phường, xã tăng cường quản lý, xử lý vi phạm trong vận tải nhất là các bến cóc, xe dù, các điểm đón, trả khách tự phát do các đơn vị vận tải tự thông báo trên các nền tảng kết nối.