Bộ Tài chính vừa có báo cáo về tình hình thanh toán vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước lũy kế 7 tháng, ước thực hiện 8 tháng kế hoạch năm 2023, trong đó đề cập rõ về tình hình phân bổ vốn đầu tư của các bộ, ngành, địa phương. 

Đến thời điểm báo cáo, Bộ Tài chính nhận được báo cáo phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2023 của 51/52 bộ, cơ quan trung ương và toàn bộ 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cũng đã nộp báo cáo. Hiện duy nhất Kiểm toán Nhà nước chưa gửi báo cáo phân bổ kế hoạch vốn.

Đáng chú ý, Bộ Tài chính cho biết đến nay một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã có văn bản đề nghị cắt giảm kế hoạch năm 2023.

Theo tổng hợp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đang đề nghị điều chỉnh giảm 9.355,71 tỷ đồng. Riêng đối với chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội có một số bộ như Bộ Lao động và Thương binh xã hội đề nghị rút khỏi chương trình với số vốn là 946,6 tỷ đồng; Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị rút 1 dự án ra khỏi chương trình.

Như vậy, đến thời điểm này, tổng số vốn đầu tư đã được các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phân bổ là 730.847,6 tỷ đồng, đạt 103,37% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ đã giao (707.044,2 tỷ đồng).

Trong đó, có 42 địa phương giao tăng so với số kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao là 50.127,5 tỷ đồng. Nếu không tính số giao tăng này thì tổng số vốn đã phân bổ là 680.720,1 tỷ đồng, đạt 96,28% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ đã giao.

Như vậy, theo tính toán, tổng số vốn chưa phân bổ chi tiết là 26.324,1 tỷ đồng, chiếm 3,72% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, trong đó, vốn trong nước là 24.702,9 tỷ đồng, vốn ngoài nước là 1.621,2 tỷ đồng. Riêng Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội còn 15.242,75 tỷ đồng chưa phân bổ.

Đề cập đến nguyên nhân của việc chưa phân bổ hết kế hoạch vốn, Bộ Tài chính cho biết đối với nguồn vốn ngân sách trung ương (không bao gồm vốn chương trình mục tiêu quốc gia), vốn trong nước chủ yếu là các dự án thuộc chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư nên chưa đủ điều kiện để giao chi tiết vốn năm 2023; một số dự án thuộc chương trình mới được Thủ tướng Chính phủ giao chi tiết tại Quyết định số 888/QĐ-TTg ngày 24/7/2023, kế hoạch hiện nay đang được các bộ, địa phương hoàn thiện các thủ tục để triển khai giao kế hoạch vốn năm 2023.

Ngoài ra, "còn một số dự án của địa phương chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư, thủ tục điều chỉnh dự án như: cao tốc Cao Bằng - Lạng Sơn, đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô (Bắc Ninh, Hưng Yên); Kè đầm Cù Mông (tỉnh Phú Yên); cầu Văn Ly và đường dẫn (tỉnh Quảng Nam)...", Bộ Tài chính nêu rõ.

Bên cạnh đó, một số bộ, cơ quan trung ương như: Thanh tra Chính phủ, Bộ Nội vụ, Bộ Thông tin và Truyền thông chưa phân bổ hết vốn do đang đề nghị điều chỉnh giảm kế hoạch năm 2023.

Nêu rõ lý do vốn nước ngoài chưa phân bổ hết, theo Bộ Tài chính, nhiều dự án tại Quảng Trị, Phú Yên chưa hoàn thành thủ tục ký hiệp định vay; hay chưa được ký thỏa thuận vay với nhà tài trợ, đang lấy ý kiến nhà tài trợ hoàn thiện thủ tục sử dụng vốn dư (Đắk Nông); địa phương đề nghị hoàn trả ngân sách trung ương do tỉnh đánh giá khả năng không giải ngân hết (Quảng Ninh).

Còn đối với nguồn vốn cân đối ngân sách địa phương, Bộ Tài chính cho biết một số địa phương mới giao kế hoạch đợt 1, một số dự án chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư, chưa phân bổ hết vốn đầu tư từ nguồn sử dụng đất, bội chi ngân sách địa phương.

Đối với vốn kế hoạch chương trình mục tiêu quốc gia, đến thời điểm báo cáo, Bộ Tài chính nhận được báo cáo phân bổ kế hoạch vốn của 48/48 địa phương, trong đó, có 8/48 địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn, trong đó, 26/48 địa phương chưa phân bổ vốn chi tiết đến danh mục dự án, bao gồm: Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Hòa Bình, Sơn La, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Thái Bình, Nam Định, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Phú Yên, Bình Thuận, Đắk Nông, Lâm Đông, Gia Lai, Tây Ninh, Bình Phước, Long An, Tiền Giang, Trà Vinh, An Giang, Bạc Liêu, Cà Mau.

"Nguyên nhân chưa phân bổ hết vốn và chưa phân bổ chi tiết vốn do dự án đang thực hiện lập, phê duyệt dự án nên chưa đủ điều kiện để phân bổ vốn", Bộ Tài chính báo cáo.

Để phân bổ hết nguồn vốn, giúp cho công tác giải ngân được thuận lợi từ nay đến hết năm, Bộ Tài chính đang đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương có hướng dẫn việc điều chỉnh vốn giữa các nhiệm vụ, dự án của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội với các nhiệm vụ, dự án thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã được bố trí vốn trong dự toán ngân sách nhà nước năm 2023 tại khoản 5, Điều 4, Nghị quyết số 93/2023/QH15 ngày 22/6/2023 của Quốc hội.

Đồng thời, Bộ Tài chính tiếp tục yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương triển khai phân bổ kế hoạch vốn năm 2023 cho các dự án thuộc danh mục dự án được giao theo Quyết định số 888/QĐ-TTg ngày 24/7/2023; giao, điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025.