Các đơn vị điện lực, viễn thông sẽ phải trả phí thuê hạ tầng đường bộ
Luật Đường bộ mới được Quốc hội thông qua đã bổ sung quy định thu phí từ khai thác, sử dụng kết cấu hạ tầng giao thông và công trình hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung.
Theo đó, khi Luật có hiệu lực thi hành, các chủ đầu tư đường dây tải điện, viễn thông, ống cấp thoát nước sẽ phải trả tiền thuê khi muốn đi chung với hạ tầng đường bộ.
Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh nguồn vốn cho bảo trì đường bộ đang thiếu hụt nghiêm trọng, với ngân sách hiện tại chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu thực tế. Hiện nay, ngân sách dành cho bảo trì đường cao tốc và quốc lộ mới chỉ được cấp 12.000 tỷ đồng/năm, trong khi nhu cầu thực tế lên đến gần 30.000 tỷ đồng/năm. Thu phí bảo trì đường bộ trên đầu phương tiện cũng chỉ đạt khoảng 9.000 tỷ đồng/năm.
Các chuyên gia trong ngành cho rằng, hệ thống thông tin, cáp truyền hình, cấp nước phục vụ mục đích thương mại. Trong khi đó, nhà nước phải bỏ rất nhiều tiền để đầu tư hạ tầng đường bộ nên doanh nghiệp không thể hưởng lợi miễn phí. Họ cũng nhấn mạnh rằng Luật Đường bộ mới được thiết kế để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong tình hình mới, đặt ra nhu cầu xây dựng hạ tầng kỹ thuật dùng chung và cơ chế thu phí hay thu giá phù hợp.
Việc thu phí từ các đơn vị sử dụng hạ tầng đường bộ được kỳ vọng sẽ tạo thêm nguồn thu đáng kể cho ngân sách. Doanh thu hàng năm của các đơn vị viễn thông hay nước sạch lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Nếu chỉ thu một phần nhỏ trên doanh thu của các doanh nghiệp đang sử dụng hạ tầng đường bộ, tiền nộp ngân sách Nhà nước để dành cho giao thông sẽ tăng đáng kể.
Một số ý kiến cho rằng việc này phù hợp với cơ chế thị trường, vì các tổ chức và cá nhân sử dụng hạ tầng đều nhằm mục đích kinh doanh. Do đó, việc phải bỏ ra một phần lợi nhuận để chi trả cho việc sử dụng là hợp lý.
Để hiện thực hóa quy định này, Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Tài chính sẽ phối hợp xây dựng nghị định hướng dẫn về mức thu và cách thức thu. Mức giá cho thuê sẽ được tính toán trên cơ sở chi phí đầu tư và thời gian khai thác công trình hạ tầng sử dụng chung.
Mặc dù việc thu phí có thể làm tăng giá điện, giá cước viễn thông và giá nhiên liệu, nhưng các chuyên gia kỳ vọng rằng việc tăng nguồn lực cho bảo trì đường bộ sẽ nâng cao chất lượng đường, cải thiện giao thông, và cuối cùng có thể giúp giảm chi phí vận tải và chi phí xã hội nói chung.