Để vượt xe an toàn mà đúng luật, người điều khiển phương tiện cần nằm lòng 05 nguyên tắc sau đây:

Phải báo hiệu bằng đèn hoặc bằng còi trước khi vượt

Theo khoản 1 Điều 14 Luật Giao thông đường bộ năm 2008, xe xin vượt phải có báo hiệu bằng đèn hoặc còi. Trường hợp xin vượt xe trong khu vực đô thị và khu đông dân cư thì từ 22 giờ đến 05 giờ chỉ được báo hiệu xin vượt bằng đèn.

Trường hợp vượt xe nhưng có tín hiệu báo trước khi vượt, người điều khiển phương tiện sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:

Chỉ được vượt khi không có chướng ngại vật

Theo khoản 2 Điều 14 Luật Giao thông đường bộ 2008, xe xin vượt chỉ được vượt khi:- Không có chướng ngại vật phía trước.- Không có xe chạy ngược chiều trong đoạn đường định vượt.- Xe chạy trước không có tín hiệu vượt xe khác và đã tránh về bên phải. Nếu không để ý kỹ xung quanh, người điều khiển phương tiện sẽ rất dễ vướng vào các chướng ngại vật và gây ra tai nạn giao thông.

Nếu vượt xe trái quy định gây tai nạn giao thông, người điều khiển phương tiện sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:

Phải vượt xe về bên trái, trừ vài trường hợp được vượt phải

Theo khoản 4 Điều 14 Luật Giao thông đường bộ, khi tiến hành vượt xe phía trước, người điều khiển phương tiện phải vượt về phía bên trái. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, lái xe vẫn có thể vượt xe khác về phía bên phải mà không sợ bị CSGT xử phạt.

Luật Giao thông đường bộ quy định rõ “Khi vượt, các xe phải vượt về bên trái”, trừ 3 trường hợp sau:

Thứ nhất, khi xe phía trước có tín hiệu rẽ trái hoặc đang rẽ trái, trường hợp này rất hay xảy ra trong thực tế như tại các ngã ba, ngã tư khi xe phía trước chuẩn bị rẽ trái để sang đường hoặc quay đầu, lúc này, xe phía sau bắt buộc phải vượt phía bên phải, đồng thời tuân thủ các quy tắc về an toàn giao thông khi vượt.

Thứ hai, khi xe chuyên dùng đang làm việc trên đường mà không thể vượt bên trái được, đây là trường hợp cũng khá phổ biến trên thực tế tại các đô thị khi những xe chuyên dùng như xe sửa chữa đường, xe cắt tỉa cây xanh, xe thu gom rác, xe thoát nước, xe cảnh sát,… đang làm việc ở giữa đường hoặc phía bên trái làn đường xe chạy mà ô tô không thể vượt trái được, lúc này các lái xe có thể vượt phải. Ví dụ: Xe lu đang làm đường trên làn ngoài cùng bên trái thì các xe khác được vượt phải.

Thứ ba, khi xe điện đang chạy giữa đường, tại các tuyến đường có bố trí xe điện (tàu điện) tham gia giao thông cùng mức với các phương tiện khác và chạy cố định ở vị trí giữa đường thì ô tô có thể vượt về phía bên phải. Tuy vậy, đây là trường hợp ít gặp trên thực tế tại Việt Nam hiện nay.

Ngoài 3 trường hợp trên, ở tất cả các tình huống khác, lái xe đều phải vượt xe về phía bên trái.

Nếu cố tình vượt phải trong các trường hợp không được phép, người tham giao giao thông sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:

Chờ xe phía trước giảm tốc độ rồi mới vượt

Để đảm bảo an toàn, xe xin vượt nên chờ xe phía trước giảm tốc độ và đi sát vào phía bên phải rồi vượt.

Căn cứ khoản 3 Điều 14 Luật Giao thông đường bộ, khi có xe xin vượt, nếu có đủ điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện phía trước có trách nhiệm giảm tốc độ, đi sát về bên phải của phần đường xe chạy và chừa đủ chỗ để xe sau có thể chui lọt và không được phép gây trở ngại cho xe xin vượt.Nếu không nhường đường cho xe xin vượt khi đủ điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện sẽ bị phạt vi phạm hành chính như sau:

Tránh các trường hợp không được phép vượt xe

Nếu có ý định vượt xe, các tài xế cũng cần lưu ý một số trường hợp không được phép vượt xe được quy định tại khoản 5 điều 14 Luật Giao thông đường bộ sau đây:

- Trên cầu hẹp có một làn xe.- Đường vòng, đầu dốc và các vị trí có tầm nhìn hạn chế.- Nơi đường giao nhau, đường bộ giao nhau cùng mức với đường sắt.- Xe ưu tiên như xe cấp cứu, xe cứu hỏa… đang phát tín hiệu ưu tiên khi làm nhiệm vụ.- Khi điều kiện thời tiết hoặc đường không bảo đảm an toàn cho việc vượt;- Khi không đảm bảo các điều kiện được vượt xe.Nếu cố tình vượt trong các trường hợp trên, người điều khiển phương tiện sẽ bị phạt vi phạm hành chính như sau: