Theo sự chỉ dẫn của người dân địa phương, sáng ngày 01/4, chúng tôi tìm đến khu rừng tại tiểu khu 559, khu vực Sa Pa, thuộc thôn Thành Lai, xã Tân Thành, huyện Thường Xuân (Thanh Hóa) nơi xảy ra tình trạng chặt phá rừng.

Từ km 585 + 200 trên đường mòn Hồ Chí Minh, thuộc địa phận xã Tân Thành, Thường Xuân, rẽ phải vào đường liên xã lên thôn Thành Lai, xã Tân Thành khoảng chừng 4km; từ đây, mất hơn 10 phút đi bộ để lên tiểu khu 559, khu vực Sa Pa, chúng tôi mới tới khu vực rừng bị chặt phá theo phản ánh.

Trước mắt chúng tôi, một cảnh tượng tan hoang với diện tích lớn rừng đã bị triệt phá, đốt cháy; ngoài những cây nhỏ bị đốn hạ và phần lớn đã bị cháy rụi, thì tại hiện trường la liệt cây gỗ, gốc cây với đường kính lớn. Nhiều gốc cây để lại ở hiện trường với dấu cưa vẫn đang còn tươi mới.

Cũng theo ghi nhận tại hiện trường, hàng chục cây gỗ bị đốn hạ có đường kính khoảng từ 30 - 40cm, có những gốc cây lên đến gần 50cm. Tại đây, còn có dấu hiệu một số lượng gỗ đã bị mang đi khỏi hiện trường; việc đốt phá nơi này theo phản ánh của người dân thuộc diện tích của ông Vũ Đức Toán bị chặt phá để… trồng keo.

Theo một người dân địa phương, việc chặt phá rừng này diễn ra cách đây khoảng vài tuần, những người này mang cả máy cưa vào khu rừng để chặt phá và đốn hạ những cây gỗ lớn. Đáng nói, việc cưa cây, đốt rừng ngang nhiên giữa thanh thiên bạch nhật, thậm chí còn diễn ra trong thời gian dài nhưng không thấy cơ quan chức năng xử lý.

“Việc phá rừng diễn ra trong nhiều ngày trời, tiếng máy cưa rền vang, khói lửa từ việc đốt rừng cháy bay nghi ngút như thế, mà sao cơ quan chức năng lại không hề hay biết?”, người này băn khoăn.

Trong khi đó, theo ghi nhận của chúng tôi, chỉ cách nơi khu rừng bị đốt phá khoảng 2 km, tính theo đường bộ là trạm kiểm lâm Tân Thành thuộc Hạt kiểm lâm Thường Xuân quản lý.

Trao đổi với phóng viên Banduong.vn, ông Phạm Thăng Long, Hạt trưởng Hạt Kiểm huyện Thường Xuân (Thanh Hóa) cho biết, hiện tại do phải đi họp dưới tỉnh nên không có mặt tại địa phương và sẽ chỉ đạo anh em trên trạm kiểm lâm Tân Thành kiểm tra; đồng thời sẽ thông báo cho bên phía BQL rừng phòng hộ Sông Đằn phối hợp kiểm tra. Về vụ việc này thì ông Cầm Bá Cẩn, Trưởng thôn Thành Lai nói thẳng: "Đúng đây là khu vực rừng cấm khai thác, thời điểm này thôn, xã đang lập biên bản đối với hộ rồi".

Ông Cầm Thanh Xứng, Chủ tịch UBND xã Tân Thành cho biết: "Sau khi nhận được phản ánh đã cho thành lập đoàn kết hợp với trạm kiểm lâm xuống hiện trường kiểm tra. Khu vực này đúng là có chút rừng phòng hộ đầu nguồn giáp danh với một ít diện tịch rừng sản xuất của hộ ông Toán. Chắc là họ phát quanh ít đất rừng sản xuất để trồng keo có phát lấn lên phần đất rừng phòng hộ. Đoàn đang đi kiểm tra cụ thể như thế nào báo cáo anh em sau chút". Tuy nhiên, ông Xứng cũng tiết lộ thêm khu vực trước đây là đất rừng phòng hộ nhưng từ năm 2020 chuyển đổi đất rừng thì khu vực này không phải là đất phòng hộ nữa mà đã bàn giao cho hộ nhưng phần diện tích trên hộ chưa bổ sung vào vào sổ quản lý rừng mới của gia đình.

Trong khi đó, trao đổi với phóng viên ngày 02/4, ông Lê Ngọc Hiệp, Hạt phó hạt kiểm lâm Thường Xuân phân trần: "Tôi kiểm tra trên bản đồ cũ đúng là khu vực tiểu khu 559, khu vực Sa Pa, thuộc thôn Thành Lai, xã Tân Thành. Khu vực này, ngày trước là đất rừng phòng hộ đầu nguồn. Sáng hôm nay, ngày 02/4 chúng tôi đã thành lập đoàn kiểm tra, đo đếm lại diện tích vi phạm trên diện tích trồng keo của hộ. Quá trình kiểm tra dùng máy RPS thì phát hiện thiệt hại khoảng 3840 m2. Hiện trạng rừng thì có 18 cây gỗ to nhỏ trên đó, nó có một chòm mấy cây mọc trên đó, bên sườn này thì mọc rải rác mấy cây gỗ tạp. Qua xác định trên bản đổ hiện trạng với thực tế anh em kiểm tra đó rừng nghèo kiệt".

Theo ông Hiệp, quan điểm của hạt hay chính quyền địa phương không bao che, đây là hành vi vi phạm, vi phạm tới đâu xử lý tới đó. Đối với vụ việc này ngày hôm qua chính quyền địa phương phát giấy mời tới hộ để làm việc để xử lý. Trên nền bảo đồ thì diện tích đất này vẫn thuộc UBND xã quản lý do chưa được cập nhật. Theo như cung cấp thông tin của cán bộ địa chính đất này đã có bìa, các bìa này phải đưa lên để thay đổi chủ đất rừng.  

“Trước năm 2017 đó là đất rừng phòng hộ, nhưng sau 2017 theo Chỉ thị 13, Nghị định 71 của Chính phủ thì dừng cải tạo rừng tự nhiên và khai thác. Những năm 2020 về việc rà soát chuyển đổi quy hoạch 3 loại rừng thì khu vực này không còn là đất rừng phòng hộ nữa. Đây chúng tôi xác định là hành vi phá rừng rồi”, ông Hiệp cho biết thêm.

Tại biên bản kiểm tra lâm sản ngày 02/4/2022 của hạt kiểm lâm Thường Xuân với trạm kiểm lâm Tân Thành, UBND xã Tân Thành nêu rõ: Thực hiện ý kín chỉ đạo của lãnh đạo hạt kiểm lâm Thường Xuân về việc kiểm tra xác minh theo nguồn tin báo. Vào thời gian trên trạm kiểm lâm Tân Thành phối hợp với UBND xã Tân Thành, ban quản lý thôn Thành Lai tiến hành kiểm tra tại Lô 4, khoảnh B, Tiểu khu 559 thuộc thôn Thành Lai, xã Tân Thành kết quả: Phát hiện 1 đám rừng bị phát trái phép diện tích thiệt hại 3840 m2, lâm sản thiệt hại gồm 18 gốc cây gỗ, một lượng khúc gỗ tròn ước tính khối lượng bằng 0,889m3 thuộc loại rừng sản xuất khoanh nuôi tái sinh chưa có trữ lượng gồm cây bụi nhỏ, nứa tép, lau lách. Qua đấu tranh xác minh đối tượng phát đám rừng nói trên là ông Vũ Đức Toán, thôn Thành Lai, xã Tân thành. Ông Toán khai nhận vào cuối tháng 3/2021 ông có tự ý lên khu vực rẫy nói trên làm đất trồng keo không được các cơ quan cho phép. Toàn bộ diện tích việc làm nói trên của ông Toàn là sai quy định của pháp luật. Chúng tôi lập biên bản này yêu cầu hộ ông Toán dừng mọi hoạt động khu vực rừng nói trên, tịch thu lâm sản quy trữ tại trạm kiểm lâm Tân Thành.

Về việc, diện tích rừng bị chặt phá này có phải là rừng phòng hộ đầu nguồn hay không, theo một số người dân cũng có diện tích rừng nằm ngay cạnh khu vực bị chặt phá khẳng định; trong thời gian trước gia đình họ cũng đã có làm đơn xin được khai thác nhưng trạm kiểm lâm không đồng ý cho khai thác với lý do, đây là khu vực rừng cấm khai thác.

Một điều lạ lùng là một diện tích lớn rừng đã bị ngang nhiên cưa hạ, đốt cháy trong một thời gian dài. Trong khi, khu rừng bị phá lại nằm cách không xa trạm kiểm lâm Tân Thành. Thế nhưng, cả lực lượng chức năng, chính quyền địa phương không hề hay biết, không kịp thời phát hiện, ngăn chặn.

Sau đây là những hình ảnh mà chúng tôi ghi được tại hiện trường.