Trước đó, thị trường xe điện cạnh tranh khốc liệt đã chứng kiến một số công ty, bao gồm Proterra, Lordstown và Electric Last Mile Solutions, nộp đơn xin phá sản trong hai năm qua do phải vật lộn với nhu cầu giảm sút, khó khăn trong huy động vốn và những thách thức vận hành do các vấn đề về chuỗi cung ứng toàn cầu.

Sự sụp đổ của Fisker đến từ nhiều nguyên nhân, từ tình hình chung của thị trường cho đến những yếu kém nội tại. Đây được xem là cái kết đầy bi kịch cho hãng xe 8 tuổi, vốn được kỳ vọng sẽ cách mạng hóa ngành công nghiệp ô tô với những mẫu xe điện táo bạo và công nghệ đột phá.

Được thành lập vào năm 2016 bởi Henrik Fisker, nhà thiết kế danh tiếng từng đứng sau những siêu xe huyền thoại như BMW Z8 hay Aston Martin DB9, Fisker Inc. nhanh chóng thu hút sự chú ý của giới đầu tư và truyền thông nhờ tầm nhìn táo bạo, đội ngũ lãnh đạo giàu kinh nghiệm cùng kế hoạch ra mắt hàng loạt mẫu xe điện ấn tượng. Chỉ 5 năm sau khi thành lập, công ty đã huy động được hơn 1 tỷ USD, nâng định giá lên 2,9 tỷ USD.

Thế nhưng, đằng sau hào quang bề ngoài, Fisker đang phải vật lộn với vô vàn thách thức. Thứ nhất, nhu cầu về xe điện trên toàn cầu tăng trưởng chậm hơn nhiều so với dự báo ban đầu do những rào cản về cơ sở hạ tầng, mức giá, thời lượng pin và lo ngại của người dùng. Trong bối cảnh đó, doanh số bán ra liên tục thấp hơn mục tiêu đề ra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng tiền và lợi nhuận của công ty.

Thứ hai, chi phí sản xuất và vận hành liên tục tăng cao, đặc biệt giá nguyên vật liệu pin, khiến áp lực tài chính trở nên ngày càng lớn. Theo báo cáo tài chính, tính đến cuối quý III/2022, Fisker ghi nhận khoản lỗ ròng lên tới 575 triệu USD, trong khi tiền mặt chỉ còn 824 triệu USD. Điều này buộc công ty phải liên tục cắt giảm chi tiêu, sa thải nhân viên và tìm kiếm nguồn vốn mới.

Thứ ba, Fisker phải đối mặt với làn sóng cạnh tranh khốc liệt từ không chỉ các đối thủ trực tiếp như Lucid, Rivian hay các nhà sản xuất truyền thống như Tesla, Volkswagen, mà còn cả những "tân binh" đến từ Trung Quốc như Nio, Xpeng với lợi thế về giá thành và quy mô sản xuất. Sự xuất hiện ồ ạt của hàng chục mẫu xe điện mới khiến thị phần của Fisker ngày càng bị thu hẹp.

Thứ tư, mô hình kinh doanh của Fisker tỏ ra thiếu hiệu quả và mang lại nhiều rủi ro. Thay vì xây dựng nhà máy và dây chuyền lắp ráp, công ty lựa chọn thuê ngoài khâu sản xuất cho đối tác thứ ba như Magna hay Foxconn. Điều này giúp tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu, song đồng thời khiến họ mất kiểm soát trong việc đảm bảo chất lượng, tiến độ giao hàng. Bên cạnh đó, việc quá tập trung vào khâu thiết kế, phần mềm và trải nghiệm người dùng, trong khi coi nhẹ yếu tố kỹ thuật và công nghệ cũng khiến sản phẩm của Fisker kém hấp dẫn và tin cậy hơn so với đối thủ.

Những lý do kể trên, cùng với những vấn đề về quản trị nội bộ, dẫn đến việc Fisker liên tiếp trì hoãn kế hoạch sản xuất. Mẫu SUV điện đầu tiên Ocean phải lùi lịch ra mắt tới 2 lần, trước khi chính thức lên dây chuyền vào tháng 11/2022. Tính đến thời điểm nộp đơn phá sản, công ty mới chỉ giao được 56 chiếc xe cho khách hàng, trong khi kế hoạch ban đầu là 40.000-50.000 xe. Sự chậm trễ này càng khiến niềm tin của nhà đầu tư và khách hàng vào Fisker sụt giảm nghiêm trọng.

Trên thực tế, Fisker không phải là trường hợp duy nhất trong ngành công nghiệp xe điện. Trong vòng 1 năm trở lại đây, hàng loạt startup đình đám như Nikola, Lordstown Motors, Faraday Future, Canoo, Mullen, Electric Last Mile cũng phải đối mặt với nguy cơ phá sản, giá cổ phiếu lao dốc và các cuộc điều tra từ cơ quan chức năng. 

Trong khi đó, các hãng xe truyền thống, từ Ford đến GM cũng đều giảm quy mô và hoãn kế hoạch sản xuất xe điện. Tesla - hãng đóng góp 55% doanh số năm ngoái - cũng cảnh báo "tốc độ tăng trưởng sẽ chậm lại đáng kể".