Theo khảo sát của phóng viên, Khu phức hợp thương mại, khách sạn và căn hộ du lịch – Nobu Đà Nẵng do Công ty CP bất động sản Circle Point làm chủ đầu tư. Dự án được xây dựng theo giấy phép xây dựng số 24/GPXD ngày 4/10/2024 tại thửa đất số 457, tờ bản đồ số 36, Lô A2, khu đất A3.2 góc vuông đường Võ Văn Kiệt, Võ Nguyên Giáp thuộc phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng.

Diện tích khu đất là 3.000m2, diện tích sàn xây dựng, không bao gồm sàn tầng hầm là 59.616,2m2, bao gồm 2 tầng hầm cùng 43 tầng nổi và tầng tum thang. Quy mô dự án 186 phòng khách sạn và 264 căn hộ.

Quá trình thực hiện hợp đồng, Công ty CP bất động sản Circle Point ký hợp đồng thi công hạng mục gói thầu công tác cọc và tường vây với công ty Bachy Soletanche Việt Nam (gọi tắt là công ty Bachy) theo hợp đồng số 02/2024/NBH/BSV ngày 24/4/2024.

Theo tìm hiểu, Công ty Bachy có ký hợp đồng vận chuyển đất thải với Công ty TNHH MTV đầu tư xây dựng và Thương mại Quỳnh Lương, địa chỉ tại 28 Trần Văn Dư, phường Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng do ông Bùi Duy Thanh làm giám đốc.Được biết, Công ty Quỳnh Lương co tham gia ký kết hợp đồng kinh tế số 29/20/CT/HĐKT ngày 4/7/2020 với Công ty CP Môi trường Đô thị Đà Nẵng về việc thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải xây dựng công trình. Hợp đồng có giá trị đến hết năm 2025.

Qua các hợp đồng ký kết, chất thải phát sinh tại công trình dự án Nobu Đà Nẵng được đưa lên các xe vận tải của Công ty Quỳnh Lương. Danh sách xe vận chuyển được Công ty Quỳnh Lương cung cấp để theo dõi, giám sát với số lượng tổng cộng là 20 xe. Bùn thải được vận chuyển đến bãi tập kết Hoà Xuân tại địa chỉ sân vận động 40.000 chỗ ngồi, phường Hoà Xuân, quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng theo hợp đồng ký kết.

Quá trình điều phối xe vận chuyển chất thải tại công trường, ông Trịnh Tấn Đạt, Giám đốc dự án liên hệ trực tiếp cho ông Thành và người tên Sỹ (không rõ lai lịch) để làm việc khi có yêu cầu điều phối xe.

Ngoài có hợp đồng với Công ty CP Môi trường Đô thị Đà Nẵng, Công ty Quỳnh Lương còn có hợp đồng kinh tế với Công ty TNHH MTV Thịnh Phú Long (trụ sở 269 Yên Thế, Hoà An, quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng do ông Doãn Thanh Sơn làm giám đốc) về tập kết, xử lý chất thải phát sinh từ công trình tại bãi tập kết Hoà Xuân.

Tuy nhiên, trong quá trình nhận chất thải từ công trình Nobu Đà Nẵng, số lượng lớn xe vận chuyển đã đưa về một khu đất trống trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn để chôn lấp, đổ tại đây. Ghi nhận của chúng tôi trong một ngày tháng 12. Loạt xe mang logo chữ S mang BKS 43C 047..., 43C152..., 43C120..., 43C 220… ra vào liên tục tại cổng chính công trình ở đường Võ Văn Kiệt để “ăn bùn thải” sau đó di chuyển theo hướng từ đường Võ Nguyên Giáp về quận Ngũ Hành Sơn để đổ.

Quá trình “ăn bùn thải”, xe tải di chuyển vào cổng chính nhận bạt. Tài xế nhận bạt sau đó tiến hành che thùng xe để hạn chế bùn rơi rớt trong quá trình vận chuyển. Sau đó, xe quay đầu đưa thùng xe sát máng chứa bùn thải bên trong và nhận bùn từ xe múc. Mỗi xe tải 9,1 tấn nhận khoảng 8-10 gầu là đầy thùng xe và rời ra ngoài cổng, dừng lại trong khoảng 3-5 phút để xịt rửa xe.Trong suốt quá trình di chuyển trên đường Võ Nguyên Giáp, mặc dù có biển cấm xe trọng tải 7,5 tấn nhưng đoàn xe mang logo chữ S này vẫn vô tư chạy và làm rơi rớt bùn thải ra ngoài.Trong ngày có hàng chục lượt xe tải chở đầy bùn thải đến đổ ở khu đất trống tại phường Hoà Hải, quận Ngũ Hành Sơn. Ghi nhận thực tế, tại bãi đổ này có 2 chiếc xe múc, múc sẵn một vài hố để khi xe tải đến thì bắt đầu mở thùng, đổ toàn bộ bùn thải xuống. Trước khi rời khỏi bãi đất, xe tải được xịt rửa sạch sẽ.

Bãi đất này đã có lượng lớn bùn thải được đổ ở đây, một phần san lấp tại các hố nhỏ đào bên trong. Vào những ngày mưa, nước rỉ từ bùn thải đổ ra ngoài đường, ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh.

Theo tìm hiểu, bãi đất trống trên do phường Hòa Hải quản lý, là nơi chuẩn bị thực hiện dự án chợ Đông Hải. Theo vị lãnh đạo này, qua kiểm tra, đúng là có lượng lớn bùn thải được tập kết trái phép tại đây. Phường đã yêu cầu toàn bộ số bùn thải nói trên đi chỗ khác.

Xung quanh vụ việc này, Luật sư Phạm Thảo - Đoàn Luật sư Thành phố Đà Nẵng cho rằng: "Thành phần chính trong dung dịch Bentonite (ứng dụng trong khoan cọc nhồi) bao gồm nước, bột sét, CMC và các thành phần phụ khác. Độ pH của Bentonite thường từ 9 - 11 (trong khi đó, pH của của chất tẩy rửa tổng hợp từ 9 - 10; pH thích hợp của da là 5,5. Do đó, có cơ sở xác định bùn thải chứa Bentonite cần phải được xử lý đúng quy định và không thể tùy tiện xả ra môi trường.

Theo khoản 1 Điều 84 Luật Bảo vệ môi trường 2020 thì chất thải nguy hại phải được xử lý bằng công nghệ phù hợp và đáp ứng quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và Quy trình xử lý cũng như phương thức vận chuyển đều được quy định chi tiết cụ thể trong luật này.

Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 3 Thông tư 02/2022/TT-BTNMT thì chủ nguồn thải là tổ chức, cá nhân sở hữu hoặc được giao quản lý, điều hành cơ sở phát sinh chất thải. Theo Khoản 1 Điều 83 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định về khai báo, phân loại, thu gom, lưu giữ, vận chuyển chất thải nguy hại Chủ nguồn thải chất thải nguy hại có trách nhiệm sau đây: Khai báo khối lượng, loại chất thải nguy hại trong hồ sơ đề nghị cấp giấy phép môi trường hoặc nội dung đăng ký môi trường; Thực hiện phân định, phân loại, thu gom, lưu giữ riêng và không để lẫn với chất thải không nguy hại, bảo đảm không gây ô nhiễm môi trường; Tự tái sử dụng, tái chế, xử lý, đồng xử lý, thu hồi năng lượng theo quy định của pháp luật hoặc chuyển giao chất thải nguy hại cho cơ sở có giấy phép môi trường phù hợp để xử lý. Vậy trong trường hợp này cần xác định trách nhiệm của Chủ đầu tư, nhà thầu cũng như các cá nhân có vai trò gì trong việc đổ chất thải này ra môi trường không đúng quy định của pháp luật để xác định được trách nhiệm pháp lý tương ứng.

Khoản 7, 8 Điều 29 nghị định số 45/2022/NĐ-CP có quy định trong trường hợp chủ nguồn chất thải có hành vi chôn, lấp, đổ, thải hoặc đốt chất thải nguy hại trái quy định về bảo vệ môi trường, trừ các trường hợp hành vi tội phạm về môi trường tùy theo tính chất mức độ, khối lượng có thể bị xử phạt cao nhất lên đến 600.000.000 đồng và đồng thời có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả.

Ngoài ra, hành vi chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường trái pháp luật còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội gây ô nhiễm môi trường theo Điều 235 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm, 2017, tuy theo tính chất mức độ thì mức hình phạt đối với cá nhân phạm tội này có thể bị phạt tiền cao nhất lên đến 3 tỷ đồng hoặc phạt tù đến 7 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định đến 5 năm. Pháp nhân phạm tội này có thể bị phạt tiền đến 20 tỷ đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định có thời hạn hoặc vĩnh viễn".