Trong dự thảo, Bộ Tài Nguyên-Môi Trường đề xuất bổ sung quy định về xác định và phê duyệt giá khởi điểm của thửa đất đấu giá; điều kiện của tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá; quy định quyền và trách nhiệm của người tham gia đấu giá.

Đáng chú ý, nếu trường hợp người tham gia đấu giá tự ý bỏ khoản tiền đặt trước và từ chối tham gia đấu giá thì sẽ phải bồi thường cho nhà nước thêm một khoản tiền bằng giá trị tiền đặt trước; trong thời gian 5 năm không được tham gia đấu giá quyền sử dụng đất.

Sau khi người tham gia đấu giá nộp đủ tiền bồi thường cho nhà nước thì sẽ được nhận lại tài sản thế chấp. Trường hợp người tham gia đấu giá không nộp tiền bồi thường sẽ bị khấu trừ vào tài sản thế chấp.

Đặc biệt, giá trị của tài sản bảo đảm phải lớn hơn giá khởi điểm của thửa đất đấu giá. Người tham gia đấu giá và tổ chức đấu giá có thể thỏa thuận thay thế tài sản bảo đảm và tiền đặt trước bằng bảo lãnh ngân hàng.

Cũng tại dự thảo, Bộ Tài Nguyên-Môi Trường đề xuất người tham gia đấu giá quyền sử dụng đất được cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến thửa đất đấu giá; có quyền từ chối tham gia cuộc đấu giá và được nhận lại tiền đặt trước trong trường hợp có thay đổi về giá khởi điểm, vị trí, diện tích, loại đất đã niêm yết, thông báo công khai; trường hợp khoản tiền đặt trước phát sinh lãi thì người tham gia đấu giá được nhận tiền lãi đó. Được nhận lại tài sản bảo đảm trong trường hợp không trúng đấu giá hoặc trúng đấu giá và đã nộp đủ tiền theo phương án đấu giá quyền sử dụng đất.

Trường hợp tổ chức, cá nhân trúng đấu giá quyền sử dụng đất nhưng không nộp đủ tiền hoặc không nộp tiền theo phương án đấu giá quyền sử dụng đất thì người trúng đấu giá quyền sử dụng đất sẽ nhận lại giá trị của tài sản bảo đảm sau khi đã trừ đi các chi phí nộp phạt theo quy định.

Sau khi trúng đấu giá, phải thực hiện dự án theo đúng tiến độ đã được phê duyệt trong phương án đấu giá quyền sử dụng đất; nếu người trúng đấu giá không đưa đất vào sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa thì nhà nước sẽ thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai và không bồi thường.

Bộ Tài nguyên-Môi trường cũng nêu thêm, trường hợp người tham gia đấu giá không được nhận lại tiền đặt trước trong các trường hợp sau: đã nộp tiền đặt trước nhưng không tham gia cuộc đấu giá, buổi công bố giá mà không thuộc trường hợp bất khả kháng; bị truất quyền tham gia đấu giá do có hành vi vi phạm quy định của pháp luật; từ chối ký biên bản đấu giá theo quy định; rút lại giá đã trả hoặc giá đã chấp nhận; từ chối kết quả trúng đấu giá mà không có lý do chính đáng.

Tiếp đó, trường hợp người tham gia đấu giá tự ý hủy kết quả trúng đấu giá không có lý do chính đáng, ngoài tiền đặt trước, người tham gia đấu giá còn phải nộp khoản tiền tương đương 50% giá trị quyền sử dụng đất trúng đấu giá và các chi phí đấu giá vào tài khoản thanh toán riêng của tổ chức đấu giá mở tại ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.

Trường hợp cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư thì phải bảo đảm đủ các điều kiện quy định như sau:

Thuộc đối tượng được nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định tại điều 55 và điều 56 luật Đất đai 2013.

Có vốn thuộc sở hữu của mình để thực hiện dự án không thấp hơn 20% tổng mức đầu tư đối với dự án có quy mô sử dụng đất dưới 20 ha; không thấp hơn 15% tổng mức đầu tư đối với dự án có quy mô sử dụng đất từ 20 ha trở lên; có kinh nghiệm trong việc thực hiện các dự án đầu tư có sử dụng đất.

Ký quỹ theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Không vi phạm quy định của pháp luật về đất đai đối với trường hợp đang sử dụng đất do nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư khác.

Phải nộp tiền đặt trước và có tài sản bảo đảm cho tổ chức đấu giá để đảm bảo năng lực tài chính thực hiện dự án khi trúng đấu giá theo phương án được phê duyệt.

Mặt khác, cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất chỉ cần có đủ các điều kiện quy định tại điểm 1 và điểm 5 như trên.

Khoản tiền đặt trước do tổ chức đấu giá và người tham gia đấu giá thỏa thuận, nhưng tối thiểu là 20% giá khởi điểm của tài sản đấu giá. Tiền đặt trước được gửi vào một tài khoản thanh toán riêng của tổ chức đấu giá mở tại ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam. Trường hợp khoản tiền đặt trước có giá trị dưới 5 triệu đồng thì người tham gia đấu giá có thể nộp trực tiếp cho tổ chức đấu giá. Người tham gia đấu giá và tổ chức đấu giá có thể thỏa thuận thay thế tiền đặt trước bằng bảo lãnh ngân hàng.

Trong buổi đấu giá các lô đất tại khu đô thị Thủ Thiêm ngày 10/12/2021, 4 doanh nghiệp đã trúng đấu giá lần lượt gồm: 

Công ty cổ phần Dream Republic trúng đấu giá lô đất số 3-5, diện tích 6.446m2, giá 3.820 tỷ đồng.

Công ty cổ phần Sheen Mega trúng đấu giá lô đất số 3-8, diện tích 8.568,1m2, giá 4.000 tỷ đồng.

Công ty TNHH đầu tư và kinh doanh thương mại Bình Minh trúng đấu giá lô đất 3-9 có diện tích 5.009,1m2, giá 5.026 tỷ đồng.

Công ty TNHH đầu tư bất động sản Ngôi Sao Việt trúng đấu giá lô đất số 3-12, diện tích 10.059,7m2, giá 24.500 tỷ đồng.

Bốn lô đất trên có diện tích tổng cộng hơn 30.000m2 được đấu giá thành công với mức cao gấp 7 lần giá khởi điểm. Trong đó, có lô lên đến 2,4 tỷ đồng/m2.

Theo quy định, trong vòng 30 ngày, các doanh nghiệp trúng đấu giá phải đóng lệ phí trước bạ và 50% tiền sử dụng đất. Trong vòng 90 ngày các đơn vị này phải nộp 50% tiền sử dụng đất còn lại. Cục thuế TP.HCM cho biết, số tiền sử dụng đất và lệ phí trước bạ với 4 doanh nghiệp vừa trúng đấu giá đất tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm có tổng số tiền sử dụng đất là 37.364 tỷ đồng và 1,5 tỷ đồng lệ phí trước bạ.

Trong phiên thảo luận Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đánh giá, đấu giá đất ở Thủ Thiêm là điển hình làm nhiễu loạn thị trường. Theo đó, Bộ Tài chính sẽ kiểm tra những doanh nghiệp này trên thị trường chứng khoán, còn quản lý nhà nước về đất đai là Bộ Tài nguyên Môi trường, kể cả vấn đề giá đất. Cần xem các nhà đầu tư có thực hiện đúng theo cam kết trúng giá hay không, hay bỏ cọc.

Đến ngày 10/1, Chủ tịch Tân Hoàng Minh xin đơn phương chấm dứt hợp đồng mua bán đấu giá lô đất 2,45 tỷ đồng một m2 ở Thủ Thiêm. Đại diện Tân Hoàng Minh cho biết, Chủ tịch hội đồng thành viên công ty, ông Đỗ Anh Dũng, đã có tâm thư gửi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và các lãnh đạo Đảng, Nhà nước về việc xin bỏ cọc lô đất đấu giá ở Thủ Thiêm. Theo đó, ông Dũng bày tỏ chấp nhận mọi chế tài về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng.