Theo Tổng cục Thống kê, bình quân 4 tháng đầu năm 2023, CPI tăng 3,84% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 4,9%. Trong đó, giá thực phẩm giảm do nguồn cung dồi dào, học phí tại một số địa phương được điều chỉnh theo Nghị quyết số 165/NQ-CP là những nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4/2023 giảm 0,34% so với tháng trước. So với tháng 12/2022 CPI tăng 0,39% và so với cùng kỳ năm trước tăng 2,81%.

Trong mức giảm 0,34% của CPI tháng 4/2023 so với tháng trước, có 07 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá giảm, 04 nhóm hàng có chỉ số giá tăng.

Bốn nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, trong đó, nhóm giao thông tăng 0,43% (làm CPI chung tăng 0,04 điểm phần trăm), chủ yếu do: Giá xăng trong nước tăng 1,09% (tác động làm CPI chung tăng 0,04 điểm phẩn trăm) do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giá trong nước vào ngày 03/4/2023, 11/4/2023 và 21/4/2023; giá vận tải hành khách bằng đường bộ tăng 0,26%; đường thủy tăng 1,3%; xe buýt tăng 0,71% và taxi tăng 0,09%; vận tải hành khách kết hợp tăng 0,7%; phí thuê ô tô, xe máy tự lái tăng 0,03%; phí học bằng lái xe tăng 0,11% do nhu cầu cao. Riêng giá dịch vụ bảo dưỡng phương tiện đi lại giảm 0,3%, trong đó giá sửa chữa xe máy giảm 0,29% và sửa chữa xe đạp giảm 0,58%.

Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,35%, tập trung chủ yếu ở mặt hàng đồ dùng cá nhân tăng 0,64% (dụng cụ cá nhân không dùng điện tăng 0,35%; hàng chăm sóc cơ thể tăng 0,46%); dịch vụ hiếu hỉ tăng 0,32%.

Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,12% do thời tiết chuyển nắng nóng nên nhu cầu tiêu dùng đồ uống giải khát tăng và  nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng nhẹ 0,02% chủ yếu do thời tiết giao mùa, các loại vi rút gây bệnh sinh sôi, số ca nhiễm Covid-19 tăng nhanh nên người dân tập trung mua các loại thuốc tăng cường hệ miễn dịch. 

Bảy nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá giảm tác động tới CPI, nhóm giáo dục có mức giảm mạnh nhất với 1,3% (tác động làm CPI chung giảm 0,08 điểm phần trăm). Nguyên nhân chủ yếu do ngày 20/12/2022, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 165/NQ-CP, trong đó yêu cầu các địa phương giữ ổn định mức thu học phí năm học 2022-2023 như năm học 2021-2022 để tiếp tục hỗ trợ cho người dân nên một số địa phương đã điều chỉnh giảm mức học phí sau khi đã thu theo Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27/8/2021 của Chính phủ.

Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng giảm 0,83% chủ yếu do giá gas giảm 12,36% do từ ngày 01/4/2023, giá gas trong nước điều chỉnh giảm 62.000 đồng/bình 12 kg sau khi giá gas thế giới giảm 180 USD/tấn (từ mức 730 USD/tấn xuống mức 550 USD/tấn); giá điện sinh hoạt giảm 0,98%; giá nước sinh hoạt giảm 0,77%; giá dầu hỏa giảm 3,82% do ảnh hưởng của đợt điều chỉnh giá ngày 03/4/2023, 11/4/2023 và 21/4/2023. Ở chiều ngược lại, giá thuê nhà tăng 0,65%; giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,22%.

Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch giảm 0,45%, trong đó giá dịch vụ du lịch trọn gói giảm 1,95%; nhà khách, khách sạn giảm 1,38% do một số công ty du lịch giảm giá để kích cầu, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm 0,38% (làm CPI chung giảm 0,13 điểm phần trăm), nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,14% do giá phụ kiện điện thoại thông minh giảm;...

Lạm phát cơ bản tháng 4/2023 tăng 0,13% so với tháng trước, tăng 4,56% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 4 tháng đầu năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,9% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,84%).  Nguyên nhân chủ yếu do bình quân giá xăng dầu trong nước 4 tháng đầu năm 2023 giảm 12,22% so với cùng kỳ năm trước, giá gas giảm 6,73% là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.