Kinh tế vận tải

Chuyển phát nhanh "sợ tắc đường"

24/03/2023 12:10 (GMT +7)

Ông Hoàng Trung Thành, Tổng giám đốc Viettel Post cho biết, ngành chuyển phát hiện nay đạt giá trị gần 5 tỷ USD. Với hàng thương mại điện tử chiều về, riêng phí chuyển phát ước tính khoảng 800 triệu USD. Nếu như hoàn thiện được hệ thống hạ tầng logistics, giá trị của dịch vụ chuyển phát nhanh sẽ tăng trưởng mạnh hơn.

Tắc đường là một trong những vấn đề lớn ảnh hưởng đến hoạt động của các dịch vụ chuyển phát nhanh ở Việt Nam. Khi tắc đường xảy ra, thời gian giao hàng sẽ bị kéo dài và các chuyến hàng có thể không đến được địa chỉ giao hàng đúng thời điểm đã hẹn. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ và độ tin cậy của các công ty chuyển phát nhanh.

Để giải quyết vấn đề tắc đường trong dài hạn, cần có sự đầu tư đúng mức vào hạ tầng giao thông, giải quyết các điểm nút giao thông

Hệ lụy của tắc đường đối với dịch vụ chuyển phát nhanh ở Việt Nam rất lớn. Theo báo cáo của Cục Bưu chính Việt Nam, tình trạng tắc đường ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng đã gây ra sự cố chậm trễ trong việc giao nhận hàng hóa, đặc biệt là trong dịp Tết và các sự kiện lớn.

Năm 2021, cùng với sự bùng phát dịch Covid-19, tình trạng tắc đường còn được gia tăng do sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường mua sắm trực tuyến và dịch vụ giao nhận hàng hóa. Theo báo cáo của Viện Kinh tế và quản lý vận tải, tắc đường đang ảnh hưởng tiêu cực đến năng lực của các công ty chuyển phát nhanh, với mức độ chậm trễ giao hàng dao động từ 1-2 ngày.

Việc tắc đường không chỉ gây khó khăn trong việc giao nhận hàng hóa mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp và đặc biệt là khách hàng. Các công ty chuyển phát nhanh đang phải tìm cách xử lý để đảm bảo sự hài lòng của khách hàng cũng như giảm thiểu những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình giao nhận hàng.

Theo đó, các công ty chuyển phát nhanh thường sử dụng các phương tiện giao hàng nhỏ, linh hoạt và có khả năng vượt qua các đường phố hẹp và tắc đường. Ngoài ra, các công ty cũng có thể sử dụng các công nghệ tiên tiến để giám sát tình trạng giao thông và tối ưu hóa lộ trình giao hàng, giúp giảm thiểu thời gian di chuyển và tối đa hóa hiệu quả vận chuyển.

Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề tắc đường trong dài hạn, cần có sự đầu tư đúng mức vào hạ tầng giao thông, giải quyết các điểm nút giao thông, cải thiện năng lực quản lý giao thông và tăng cường sự phối hợp giữa các đơn vị chức năng. Chỉ khi các vấn đề này được giải quyết, thị trường chuyển phát nhanh của Việt Nam mới có thể phát triển bền vững và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

6 tháng đầu năm 2022, doanh thu bưu chính đạt gần 27.000 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ; sản lượng bưu gửi đạt 870 triệu bưu gửi, tăng 25% so với cùng kỳ 2021.

Theo Báo cáo logistics Việt Nam năm 2022 của Bộ Công Thương, những xu hướng tiêu dùng mới và thương mại điện tử hậu COVID-19 đang có tác động mạnh mẽ đến sự thay đổi và định hình chiến lược của doanh nghiệp giao nhận, chuyển phát tại Việt Nam.

Cùng với hội nhập kinh tế sâu rộng và đà phục hồi hậu COVID-19, ngành logistics Việt Nam có nhiều tiềm năng và dư địa để phát triển. Trong đó các phân khúc giao nhận, chuyển phát,... được đánh giá là có cơ hội lớn khi thương mại điện tử phát triển nhanh và người tiêu dùng mua sắm trực tuyến nhiều hơn trong năm 2022.

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, 6 tháng đầu năm 2022, doanh thu bưu chính đạt gần 27.000 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ; sản lượng bưu gửi đạt 870 triệu bưu gửi, tăng 25% so với cùng kỳ 2021. Theo Allied Market Research (2022), thị trường dịch vụ chuyển phát nhanh Việt Nam dự kiến đạt 114.680 tỷ đồng (tương đương 4,88 tỷ USD) vào năm 2030, đạt tỷ lệ tăng trưởng hằng năm kép là 24,1% từ năm 2022 đến năm 2030. Các yếu tố như ngành thương mại điện tử đang phát triển cùng với sự gia tăng trong giao hàng B2C và tốc độ phát triển nhanh chóng trong các dịch vụ thương mại quốc tế, là một trong những yếu tố thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường.

Theo Quyết định số 654/QĐ-TTg ngày 30/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt chiến lược bưu chính đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 đã làm rõ phát triển thị trường bưu chính theo 3 nhóm.

Nhóm dịch vụ bưu chính công ích (B2G): mở rộng phạm vi dịch vụ bưu chính công ích, trong đó tập trung mở rộng phạm vi dịch vụ bưu chính phổ cập; bảo đảm cung cấp dịch vụ bưu chính phục vụ cơ quan Đảng, Nhà nước đáp ứng các yêu cầu về chất lượng và thời gian (liên tục 24 giờ trong một ngày và 7 ngày trong một tuần, kể cả ngày nghỉ lễ, Tết); tối ưu hóa quy trình, nghiệp vụ; ứng dụng công nghệ số để phát triển, nâng cao chất lượng dịch vụ.

Nhóm dịch vụ bưu chính cạnh tranh (B2B, B2C): phát triển các dịch vụ hoàn tất đơn hàng cho thương mại điện tử và giao hàng chặng cuối cho logistics, chuỗi cung ứng; sử dụng nền tảng tích hợp các dịch vụ bưu chính truyền thống đáp ứng tối đa các nhu cầu của khách hàng trong kỷ nguyên số nhằm tăng doanh thu, nâng cao chất lượng hiệu quả; tự động hoá, thông minh hóa, tối ưu hóa các quy trình xử lý công việc, mở rộng thị trường và tăng doanh thu lĩnh vực bưu chính và chuyển phát.

Nhóm dịch vụ mở rộng hệ sinh thái dịch vụ bưu chính: chú trọng khai thác hạ tầng bưu chính; phát triển các dịch vụ mới nhằm mở rộng hệ sinh thái dịch vụ bưu chính: phân phối, bán lẻ, thương mại điện tử; thanh toán và tài chính số; các dịch vụ bưu chính số hỗ trợ cho các ngành, lĩnh vực trong nền kinh tế: nông nghiệp, chăm sóc sức khỏe, an sinh xã hội, đào tạo, tư pháp...; phát triển các mô hình kinh doanh mới trên cơ sở kết hợp, chia sẻ, sử dụng chung hạ tầng bưu chính với các doanh nghiệp khác.

Theo báo cáo của Allied Market Research (2022), các công ty chủ chốt hoạt động trên thị trường dịch vụ chuyển phát nhanh Việt Nam hiện nay có thể kể đến như GHN (Giao hàng nhanh), BEST Express Việt Nam (BEST Inc.), Giao hàng tiết kiệm, J&T Express, Kerry Express, Nasco Logistics JSC, Nhất Tín Logistics, Công ty TNHH Tiếp vận Nin Sing (Ninja Van), Swift247, Viettel Post và VNPost.

anh-chup-man-hinh-2022-09-21-luc-15-41-56

Những xu hướng tiêu dùng mới và thương mại điện tử hậu COVID-19 đang có tác động mạnh mẽ đến sự thay đổi và định hình chiến lược của doanh nghiệp giao nhận, chuyển phát tại Việt Nam. Để đáp ứng được nhu cầu thay đổi liên tục của khách hàng, các doanh nghiệp phải đảm bảo yêu cầu linh hoạt, đưa ra những dịch vụ chuyên biệt phục vụ từng nhóm nhu cầu riêng biệt, hoặc đẩy mạnh khâu phân loại khách hàng nhằm đến với người tiêu dùng gần hơn nữa, từ đó, tăng trải nghiệm tốt cho khách hàng qua các dịch vụ giá trị gia tăng như phân loại sản phẩm đóng gói, dán nhãn, theo dõi bưu kiện trực tuyến, ứng dụng di động, e-mail và cảnh báo SMS, gắn thẻ bảo mật, hỗ trợ khách hàng qua tổng đài 24/7,...

Cùng với khối lượng giao dịch gia tăng, các yêu cầu về thời gian giao hàng nhanh chóng, giao nhận hàng hóa đặc thù hay đổi trả hàng,... cũng đa dạng hơn và đòi hỏi sự thích ứng liên tục của các nhà cung cấp dịch vụ giao nhận, chuyển phát. Trong số các yếu tố này, tốc độ giao hàng nhanh và hiệu quả về chi phí là một trong những tiêu chí cạnh tranh quan trọng trong kinh doanh dịch vụ chuyển phát hiện nay.

Ngoài ra, để khắc phục những hạn chế do cơ sở hạ tầng giao thông đô thị, ách tắc vào giờ cao điểm,... các nhà cung cấp dịch vụ chuyển phát nhanh, vận chuyển, giao nhận tại các đô thị lớn của Việt Nam cần tìm cách tối ưu hóa thời gian xử lý đơn hàng càng nhanh chóng càng tốt. Một trong những giải pháp đang chiếm xu thế là tích cực chuyển đổi số để tối ưu hóa hoạt động logistics tại đô thị, nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm rủi ro của việc thất thoát, nhầm lỗi, đổi trả và gia tăng sự hài lòng của khách hàng.

Một phân khúc đáng lưu ý đang được các doanh nghiệp trên thị trường giao nhận, chuyển phát, đặc biệt là ở phân khúc chặng cuối quan tâm khai thác là nông sản và hàng hóa tươi sống. Để đảm bảo chất lượng hàng hóa tốt hơn cho người tiêu dùng cũng như thuận tiện trong quá trình vận chuyển, bảo quản, một số doanh nghiệp trong ngành đã đồng hành cùng người nông dân và hướng dẫn đóng gói hàng hóa theo quy chuẩn để đảm bảo chất lượng sản phẩm, cũng như áp dụng công nghệ hiện đại vào việc quảng bá sản phẩm và bán hàng trực tuyến trên mạng xã hội.

Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, Vụ Bưu chính kiến nghị các bộ, ban, ngành tham mưu cho Chính phủ hỗ trợ doanh nhiệp chuyển phát, logistics, thương mại điện tử trong nước về chính sách kinh doanh, ưu đãi đầu tư hạ tầng…Đặc biệt, cần có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước được ưu tiên giao, thuê, mua các vị trí đất làm kho bãi, hạ tầng chuyển phát, logistics, thương mại điện tử tại các vị trí địa lý trọng yếu về an ninh kinh tế, an ninh quốc gia và cần có quy hoạch hạ tầng logistics tại các vị trí này trên toàn quốc.

Bên cạnh đó, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài theo quy định pháp luật bưu chính, thương mại điện tử, thuế, cạnh tranh và các quy định khác của pháp luật Việt Nam và thế giới. Các bộ, ban, ngành cần nghiên cứu quy định một mức giá sàn cho một số sản phẩm bưu chính quan trọng, phổ biến, tránh việc các doanh nghiệp nước ngoài lợi dụng bán dưới giá thành, tạo sự cạnh tranh không lành mạnh.

Hồng Thơ