Bộ Công an đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ và trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe, cùng với dự thảo Thông tư quy định quản lý, vận hành, sử dụng hệ thống quản lý dữ liệu thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái ô tô. Các văn bản này đề xuất nhiều thay đổi quan trọng, bao gồm việc trừ điểm giấy phép lái xe, điều chỉnh mức phạt vi phạm nồng độ cồn, và yêu cầu mới về thiết bị giám sát hành trình trên ô tô kinh doanh vận tải.

Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, đã đưa ra nhiều ý kiến đáng chú ý về các dự thảo này.

Về quy định trừ điểm GPLX và thời gian phục hồi quyền lái xe

Đánh giá cao việc áp dụng quy định trừ điểm GPLX, coi đây là một biện pháp quản lý hiệu quả, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho biết: "Việc quản lý người lái xe thông qua trừ điểm sẽ theo dõi tình hình chấp hành pháp luật của người lái xe một cách có hệ thống. Đơn vị sử dụng lao động lái xe nắm được tình hình chấp hành pháp luật của người lái xe trên đường để tăng cường công tác quản lý, giáo dục, khen thưởng được chính xác, kịp thời hơn."

Tuy nhiên, ông Quyền cũng chỉ ra một số bất hợp lý trong dự thảo cần được điều chỉnh. Cụ thể, có 52 lỗi bị trừ điểm, trong đó có 18 lỗi bị trừ 2 điểm, 3 lỗi bị trừ 6 điểm, 23 lỗi bị trừ 8 điểm, 4 lỗi bị trừ 10 điểm và 4 lỗi bị trừ 12 điểm. Số lỗi bị trừ 8 điểm là nhiều nhất mà không có lỗi nào bị 4 điểm. Đây là bất hợp lý cần được nghiên cứu để điều chỉnh, lỗi càng nặng thì điểm trừ càng nhiều. Số lỗi bị trừ 2 điểm nên là nhiều nhất. Phân bố hợp lý số điểm bị trừ theo mức độ tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông của hành vi vi phạm. Giảm thiểu số lỗi bị trừ 12 điểm, vì trừ 12 điểm tương tự như thu hồi GPLX có thời hạn.

Trong khi đó, đối với lái xe kinh doanh vận tải, mức trừ điểm thấp nhất 8 điểm đang được đánh giá là quá cao vì nếu trong 12 tháng vi phạm thêm 1-2 lỗi khác dù nhỏ cũng có thể bị trừ hết điểm và tới 6 tháng sau mới được thi để phục hồi lại, có thể dẫn đến nguy cơ thiếu hụt lái xe.

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cũng bày tỏ sự chia sẻ với các doanh nghiệp vận tải về áp lực mà lái xe phải đối mặt: "Kinh doanh vận tải hành khách là nghề 'làm dâu trăm họ', chịu tác động chi phối bởi nhiều yếu tố như quy định của pháp luật, tình trạng giao thông trên đường trong đó có nhiều yếu tố bất ngờ, đột xuất; nhiều yêu cầu cụ thể chính đáng của hành khách nhưng không phù hợp pháp luật; áp lực cạnh tranh... dẫn tới vi phạm."

Quan ngại về tác động kinh tế đối với các lái xe chuyên nghiệp, đặc biệt là những người là trụ cột tài chính duy nhất của gia đình, đồng thời, để duy trì sức hấp dẫn của nghề và đảm bảo nguồn nhân lực ổn định cho ngành vận tải, ông Quyền đề xuất cơ quan chức năng xem xét rút ngắn thời gian phục hồi quyền lái xe từ 6 tháng xuống còn 3 tháng sau khi bị trừ hết 12 điểm, nhằm cân bằng giữa việc duy trì kỷ luật giao thông và bảo vệ sinh kế của người lao động trong ngành.

Về đề xuất giảm mức phạt tiền đối với vi phạm nồng độ cồn mức tối thiểu

Đồng tình với đề xuất của Bộ Công an về việc giảm mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm nồng độ cồn ở mức tối thiểu (chưa vượt quá 50 miligam/100 mililit máu hoặc chưa vượt quá 0,25 miligam/lít khí thở), ông Quyền lý giải: "Trong nhóm vi phạm nồng độ cồn ở mức tối thiểu, có người uống 1 chén rượu sau 3 giờ đã hết cồn trong hơi thở nhưng có người thì vẫn còn. Điều này tùy thuộc vào khả năng đào thải cồn của mỗi người. Ngoài ra, còn có các loại rượu mạnh hoặc nhẹ khác nhau, có trường hợp cồn nội sinh... nên những người vi phạm nồng độ cồn ở mức tối thiểu không phải ai cũng cố tình vi phạm."

Theo ông Quyền, nhóm người vi phạm nồng độ cồn ở mức tối thiểu thì nguy cơ gây tai nạn rất thấp, do vậy, mức xử phạt ở nhóm này nên giảm, không nên quy định mức phạt cao với nhóm này vì có thể gây phản ứng trong xã hội. 

Về dự thảo Thông tư quy định quản lý thiết bị giám sát hành trình

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam ủng hộ quy định mới trong dự thảo Thông tư, nhưng cũng bày tỏ một số quan ngại. Thứ nhất, việc bổ sung tính năng âm thanh cho camera giám sát hành trình sẽ có tác dụng nhất định, tuy nhiên cần phải thí điểm để đánh giá cụ thể và xem xét kỹ về chi phí thực hiện, bao gồm đầu tư thiết bị, đường truyền và trung tâm tích hợp dữ liệu. Thứ hai, về quy định tần suất truyền dữ liệu 30 giây/lần, cần nghiên cứu thêm vì quy định hiện hành là 3-5 phút/lần và việc tăng tần suất sẽ khiến lượng dữ liệu và chi phí tăng lên đáng kể. Ngoài ra, về tiêu chuẩn camera, cần nghiên cứu kỹ về chi phí thực hiện, hiệu quả và quy định chuyển tiếp cho các thiết bị đang sử dụng.

Bên cạnh đó, ông Quyền cũng kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền tổng kết đánh giá kết quả thực hiện và có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, nhà công nghệ và đại diện các đối tượng chịu tác động để dự thảo Thông tư phù hợp thực tiễn, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả công tác quản lý.