Sau giai đoạn thắt chặt gần 2 năm qua, dư địa nới lỏng tiền tệ của Fed khá lớn khi lạm phát đã giảm sâu dưới trần lãi suất điều hành.

Thống kê 60 năm qua cho thấy, Fed hạ lãi suất có tác động rất tích cực lên thị trường chứng khoán trong kịch bản hạ cánh mềm. Ngược lại, suy thoái và khủng hoảng nổ ra sẽ kéo giảm giá cổ phiếu khi lợi nhuận tụt giảm mạnh.

Những dữ liệu kinh tế gần đây đang cho thấy khả năng hạ cánh mềm của kinh tế Mỹ là khả thi. Thất nghiệp (đang ở 3,7%) nếu tăng lên vượt 4,2% sẽ là một tín hiệu rất quan trọng. Trong bối cảnh hiện tại, điều này khó xảy ra trong nửa đầu 2024 và Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất trong quý 2 sẽ tạo môi trường tích cực cho thị trường chứng khoán.

Tuy nhiên, các khu vực kinh tế lớn khác trên toàn cầu như EU và đặc biệt là Trung Quốc không có triển vọng tích cực như vậy. Những gì đang xảy ra với thị trường bất động sản Trung Quốc có thể lặp lại tại Việt Nam trong 10-15 năm tới khi chu kỳ tăng dân số kết thúc. 

Trong tương lai gần, sự suy giảm nhu cầu và dư cung từ Trung Quốc tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu gây áp lực giảm giá và co hẹp biên lợi nhuận các doanh nghiệp ngành vật liệu xây dựng. Ngược lại, các công trình xây dựng, hạ tầng đang triển khai sẽ có giá vốn đầu vào thấp và ổn định.

Về tình hình trong nước, vĩ mô đầu năm 2024 vẫn đang tiếp diễn các xu hướng lớn là lãi suất giảm và tỷ giá ổn định. Mặt bằng lãi suất huy động và cả cho vay bắt đầu xuống mức thấp hơn cả giai đoạn đáy Covid 2021. Trong đó, chưa bao giờ lãi suất tiền gửi VND hạ nhanh và xuống mặt bằng thấp như hiện tại.

Điều này chắc chắn sẽ kích thích một lượng tiền đáo hạn chuyển qua tìm cơ hội đầu tư trên các kênh tài sản. Lãi suất vay giảm nhanh cũng kích hoạt lại nhu cầu vay phục vụ sản xuất kinh doanh và tiêu dùng. Thông điệp chung mà các ngân hàng đầu tư toàn cầu gửi khách hàng năm nay là "Không giữ tiền mặt" đang đúng cả với Việt Nam.

Sau những giai đoạn thận trọng cuối năm ngoái, thị trường chứng khoán 2024 đã có những tín hiệu khởi sắc được dẫn dắt bởi nhóm ngân hàng. Báo cáo tài chính quý 4 đã cho thấy bức tranh chung ngành ngân hàng bước dần qua giai đoạn khó khăn nhất với vùng đáy NIM, đỉnh nợ xấu và trích lập dự phòng đã được xác lập với các Ngân hàng Quốc doanh và Ngân hàng TMCP lành mạnh.

Ở vùng định giá rẻ lịch sử như cuối 2023, không khó để cổ phiếu ngân hàng được thị trường định giá lại cho một triển vọng 2024 tích cực hơn.

Dù bối cảnh chung đang thuận lợi cho thị trường chứng khoán khi lãi suất hạ thấp và phục hồi tăng trưởng đồng pha ở nhiều ngành nghề, định giá của nhiều cổ phiếu đã tiệm cận thậm chí vượt quá định giá trung bình dài hạn. Theo SGI Capital, VN-Index khi vượt qua 1.200 điểm cũng sẽ về lại gần vùng định giá trung bình lịch sử với P/E lên 14,x và P/B 1,9 lần.

Mức định giá trên đang phản ánh kỳ vọng phục hồi tăng trưởng ở nhiều cổ phiếu. Hiệu quả đầu tư sẽ chỉ tới khi các kỳ vọng này thành hiện thực. Ngược lại, khi định giá đã tăng, những câu chuyện kỳ vọng thái quá và sai lệch sẽ trở thành cạm bẫy với nhà đầu tư trong năm nay. Do vậy, thị trường chứng khoán năm 2024 sẽ là một môi trường rất phân hóa.