Hải Phòng: Bộ kim phẩm Đền Nghè được công nhận là bảo vật quốc gia
Sở Văn hóa và Thể thao Hải Phòng cho biết, bộ kim phẩm Đền Nghè vừa được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long ký Quyết định công nhận là bảo vật quốc gia.
Bộ kim phẩm Đền Nghè có nguồn gốc xuất xứ Việt Nam, gồm 16 nhóm hiện vật bao gồm: lá trầu vàng, chùm cau vàng, 4 thẻ bài vàng, 1 lá vàng trơn, 1 quạt vàng, 3 đôi bông tai vàng, 2 hộp sáp môi vàng, đôi vòng vàng, chuỗi hạt 999 hạt vàng, bộ cúc vàng.
Bộ Kim phẩm Đền Nghè được được chế tác vào thời Nguyễn, đầu thế kỷ XX, với các đặc trưng như: hoa văn rồng, hoa văn tứ quý, hoa văn hoa chanh, chấm tròn nhỏ; chạm khắc chữ Hán Nôm "Trang Huy thượng đẳng thần", "Dực bảo trung hưng"... Bộ kim phẩm hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Hải Phòng. Chất liệu vàng trong bộ kim phẩm được sử dụng là loại vàng ta 24K (vàng có hàm lượng trên 90%), tương đối mềm, dễ kéo dài, dát mỏng, ít pha tạp kim loại màu khác.
Theo Sở Văn hoá và Thể thao Hải Phòng, bộ kim phẩm thể hiện trình độ kỹ thuật chế tác, tư duy thẩm mỹ, nghệ thuật trang trí và ý nghĩa tín ngưỡng, tâm linh sâu sắc. Những hiện vật này được cộng đồng dân cư địa phương thành tâm cung tiến dâng lên Thánh mẫu Lê Chân tại Đền Nghè.
Còn theo các nhà nghiên cứu, bộ kim phẩm này có niên đại từ thời Nguyễn, khoảng năm 1920-1927, và do một người tên Phan Trần Trúc cung tiến. Bộ kim phẩm này được chế tác tinh xảo, mang đậm dấu ấn tín ngưỡng thờ mẫu của Việt Nam. Bộ kim phẩm Đền Nghè là nhóm hiện vật gốc, độc bản, không sao chép, chưa thấy xuất hiện trong các di tích và bảo tàng ở Việt Nam.
Những hiện vật thuộc bộ kim phẩm Đền Nghè mang giá trị, phong cách nghệ thuật, kỹ thuật chế tác đặc trưng cho nghề kim hoàn của Việt Nam đầu thế kỷ XX. Trải qua thăng trầm của lịch sử, các hiện vật bằng vàng tại Đền Nghè được chế tác vào giai đoạn này được bảo quản, gìn giữ khá nguyên vẹn, một số hiện vật có dấu vết thời gian, phản ánh tài nghệ khéo léo, tinh tế của các bậc thầy nghệ nhân kim hoàn từ xa xưa.
Đền Nghè là nơi thờ Nữ tướng Lê Chân, người có công khai phá vùng đất ven biển và đặt nền móng cho việc hình thành thành phố Hải Phòng ngày nay. Trong tâm thức người dân Hải Phòng, nữ tướng Lê Chân đã được tôn vinh là bậc Thánh mẫu. Đền Nghè là di tích tín ngưỡng linh thiêng của TP Hải Phòng. Bởi vậy, bộ kim phẩm Đền Nghè là đại diện cho tín ngưỡng dân gian - tín ngưỡng thờ Thánh mẫu Lê Chân tại Hải Phòng cũng như nghệ thuật chế tác kim hoàn đỉnh cao.
Còn công trình kiến trúc Đền Nghè, nơi bộ kim phẩm được cung tiến đã được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia vào năm 1975. Lễ hội truyền thống nữ tướng Lê Chân được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2016.
Được biết, trước đó, vào tháng 5/2024, tại sự kiện Lễ hội Hoa phượng đỏ 2024 tại Hải Phòng, lần đầu tiên, bộ kim phẩm Đền Nghè được giới thiệu đến công chúng, thu hút sự quan tâm, thưởng ngoạn của đông đảo công chúng và du khách thập phương.
Việc công nhận bộ kim phẩm Đền Nghè là bảo vật quốc gia nhằm tôn vinh giá trị di sản văn hóa tiêu biểu, nâng cao ý thức bảo vệ di sản của cộng đồng, đồng thời tạo điều kiện cho hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di sản.