Đường sắt gánh khoảng 4.000 tỷ đồng phí lãi vay

Đầu năm 2023, Công ty cổ phần Thương mại - Dịch vụ khách sạn Bạch Đằng trình Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án khôi phục tuyến đường sắt răng cưa Tháp Chàm - Đà Lạt theo phương thức đối tác công tư (PPP). Trước đó vào tháng 7/2022, Bộ GTVT chấp thuận giao đơn vị lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt theo phương thức PPP (đối tác công - tư). Bộ GTVT báo trước doanh nghiệp sẽ chịu mọi chi phí, rủi ro trong trường hợp hồ sơ đề xuất không được cấp có thẩm quyền chấp thuận, báo cáo nghiên cứu khả thi không được phê duyệt hoặc dự án không lựa chọn được nhà đầu tư.

Theo ước tính của nhà đầu tư, chi phí thực hiện dự án là 24.924 tỷ đồng. Sau khi tính gộp lãi vay, chi phí tài chính theo phương án BOT, tổng mức đầu tư dự án sẽ là 28.987 tỷ đồng. Như vậy, chi phí tài khoản ước tính khoảng 4.060 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước góp 2.163 tỷ đồng (chi phí giải phóng mặt bằng, chiếm 7,46%), vốn do nhà đầu tư BOT huy động là 26.824 tỷ đồng. Trong vốn của nhà đầu tư, phần vốn vay là 22.800 tỷ đồng (chiếm 85%); vốn chủ sở hữu là 4.024 tỷ đồng, chiếm 15%.

Thời gian từ nay đến hết năm 2024 là để lập báo cáo và phê duyệt dự án. Trong 2 năm 2025 và 2026, nhà đầu tư sẽ thực hiện công tác thiết kế, giải phóng mặt bằng... dự án được thi công từ tháng 6/2026 đến tháng 12/2028, vận hành thử vào năm 2029.

Tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm là tuyến đường sắt răng cưa duy nhất của Việt Nam và cũng là một trong những tuyến đường sắt răng cưa hiếm hoi trên thế giới. Giờ đây, dẫu chỉ còn là phế tích, nhưng nó vẫn mang một vẻ đẹp độc đáo. Những chiếc đầu máy hơi nước cổ đã bị bán cho một công ty đường sắt Thụy Sĩ. Công ty này đã mang về nước phục chế và chạy trên tuyến đường sắt răng cưa Furka phục vụ du lịch.

Tháp Chàm - Đà Lạt là một trong hai tuyến đường sắt răng cưa leo núi đầu tiên trên thế giới, được khởi công năm 1908, hoàn thành năm 1932. Từ năm 1968, chiến tranh khốc liệt, tuyến đường sắt bị dừng khai thác do không đảm bảo an toàn. Sau năm 1975, gần như toàn bộ đường ray, tà vẹt được tháo gỡ. Hiện chỉ còn đoạn Trại Mát - Đà Lạt dài 6,7 km khai thác tàu du lịch.

Theo nhà đầu tư, dự án sẽ khôi phục tính độc đáo của tuyến đường sắt răng cưa, với khí hậu thay đổi dọc tuyến từ đồng bằng đến trung du và vùng núi cao. Việc tổ chức chạy tàu sẽ góp phần đưa lượng khách du lịch lớn từ các miền đến với Ninh Thuận, Lâm Đồng.

Doanh nghiệp "tay ngang" không nổi bật tài chính nhận dự án quan trọng!

Công ty Cổ Phần Thương Mại - Dịch Vụ Khách Sạn Bạch Đằng được chuyển đổi từ Công ty TNHH Thương Mại - Dịch Vụ Khách Sạn Bạch Đằng với vốn điều lệ 248 tỷ đồng. Công ty là chủ sở hữu của Khu Phức hợp Khách sạn Bạch Đằng - Bạch Đằng Complex, tọa lạc tại vị trí 50 Bạch Đằng, quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng.

Khu Phức hợp Khách sạn Bạch Đằng - Bạch Đằng Complex được xây dựng trên nền đất trước đây là khách sạn Bạch Đằng, một trạm khách T24 trực thuộc cục hậu cần Quân Khu 5, Bộ quốc phòng. Bạch Đằng Complex gồm 2 tòa tháp: Khu khách sạn tiêu chuẩn 5 sao gồm 29 tầng, 223 phòng, được quản lý bởi Tập đoàn Hilton, mang tên Hilton Da Nang (HTH) và Khu phức hợp gồm văn phòng, căn hộ cao cấp, trung tâm thương mại, giải trí với 25 tầng được quản lý bởi tập đoàn Savills, mang tên Heritage Treasure Da Nang (HTD).

Theo thông tin, năm 2018, với các sai phạm liên quan đến việc cấp phép xây dựng và nghiệm thu, chủ đầu tư Bạch Đằng Complex đã bị Thanh tra Sở Xây dựng xử phạt 110 triệu đồng. Đến năm 2019, khu phức hợp khách sạn Bạch Đằng tiếp tục bị cưỡng chế tháo dỡ phần diện tích xây dựng trái phép.  

Bên cạnh việc tháo dỡ theo quyết định này, UBND quận Hải Châu cũng xử phạt 40 triệu đồng. Công trình 50 Bạch Đằng còn vi phạm khác là mặc dù khối đế tòa nhà đã đưa vào sử dụng nhưng chưa được nghiệm thu của cơ quan Nhà nước.

Công ty Cổ Phần Thương Mại - Dịch Vụ Khách Sạn Bạch Đằng còn là một trong những doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN nhiều nhất tại Đà Nẵng. Cụ thể, ngày 12/10/2019, BHXH TP.Đà Nẵng công bố danh sách các công ty có khoản nợ BHXH, BHYT, BHTN với số tiền lớn, thời gian kéo dài trên địa bàn thành phố. Trong số gần 150 công ty này, Thương Mại - Dịch Vụ Khách Sạn Bạch Đằng bị bêu tên với số nợ BHXH hơn 3,4 tỷ đồng.

Theo thông tin trên Cổng thông tin Quốc gia về Đăng ký doanh nghiệp, CTCP Thương Mại - Dịch Vụ Khách Sạn Bạch Đằng có vốn điều lệ là 450 tỷ đồng, Tổng giám đốc kiêm người đại diện theo pháp luật của công ty là ông Thân Hà Nhất Thống. Ông Thống là đại diện cho CTCP Đầu tư và Phát triển Hà Thân HTDI.

Ông Thân Hà Nhất Thống hiện cũng đang là thành viên HĐQT kiêm Chủ tịch Uỷ ban kiểm toán của CTCP Địa ốc First Real (mã CK: FIR). Ông Thống được bầu vào HĐQT của Địa ốc First Real từ ngày 22/5/2020. FIR hoạt động mạnh thị trường bất động sản Đà Nẵng, công ty này còn có 2 công ty con là CTCP đầu tư bất động sản Primo và CTCP Bất động sản Protech. Chủ tịch công ty FIR là ông Nguyễn Anh Tuấn trước đây là chủ tịch CT CP Tàu cao tốc An di - công ty này có ngành nghề chính là vận chuyển hành khách ven biển, viễn dương. Hiện không rõ đã đóng cửa hay chưa, nhưng gần như không có thông tin công bố. 

First Real đã tham gia hợp tác đầu tư và phát triển nhiều dự án bất động sản nổi bật trên địa bàn Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam như Dự án Khu đô thị River View, dự án An Cư, dự án khu đô thị Ngọc Dương Coco, dự án Khu đô thị Viêm Trung, dự án Khu dân cư phố chợ Điện Thắng trung… và một số dự án tại Quảng Bình như: Khu nhà ở thương mại Trường Thịnh, Khu nhà ở thương mại Mỹ Cảnh.

Trước đó, ông Thống từng là cổ đông lớn sở hữu 255.150 cổ phiếu, tỷ lệ sở hữu 6,075% của CTCP Máy - Thiết bị Dầu khí Đà Nẵng (mã CK: DAS). Sau đó, ông Thống đã bán hết số cổ phiếu trên vào ngày 3/7/2020.

Theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, với quy định chủ đầu tư được vay 85% vốn làm dự án và chỉ việc lo 15% vốn đối ứng khiến nhiều doanh nghiệp tìm "cửa lách". Đơn cử như công ty bất động sản dễ dàng chứng minh được vốn điều lệ, tài sản từ dự án bất động sản, kể cả dự án bất động sản đã được cầm cố vay những vẫn dễ dàng xử lý. Ngoài ra, khoản tiền vay lớn sẽ tạo lực chi phí lãi vay lên chất lượng dự án và giá thành sản phẩm về sau. Theo đó, cuối cùng đối tượng gánh giá thành cao chính là người dân sử dụng dịch vụ hay sở hữu sản phẩm.