Tân Hoàng Khang có trách nhiệm gì trong vụ việc sụt lún đất tại Quỳ Hợp?

Liên quan đến vụ việc sụt lún ở huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An, cơ quan chức năng địa phương bước đầu xác định nguyên nhân sụt lún bất thường tại xã Châu Hồng là do tụt mạch nước ngầm. 

Ngày 1/6, ông Hồ Văn Tú, Trưởng Liên đoàn Địa chất Bắc Trung bộ cho biết, thực hiện nhiệm vụ phối hợp tìm nguyên nhân sụt lún tại xã Châu Hồng, đơn vị đã tiến hành biện pháp nghiệp vụ và bước đầu xác định nguyên nhân là do tụt mạch nước ngầm.

Ông Hồ Văn Tú cho biết thêm, đơn vị đã tiến hành khoan thăm dò, bước đầu xác định có nhiều nguyên nhân, như biến đổi khí hậu, trong điều kiện cấu trúc địa chất phức tạp việc khai thác khoán sản cũng là yếu tố ảnh hưởng. Tuy nhiên, để có kết luận cuối cùng cần tiếp tục nghiên cứu và sẽ báo cáo kết quả trước ngày 31/7/2022.

Trong gần hai năm qua tại xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp xảy ra hiện tượng sụt lún, nứt nẻ đất, công trình, nhà ở, giếng nước khô khiến người dân lo lắng. Báo cáo từ UBND xã Châu Hồng, đến nay đã có đến 299 giếng nước bị cạn trơ đáy, 191 nhà dân bị nứt nẻ cùng hàng chục "hố tử thần" ở nhà dân, cánh đồng. 

Đáng chú ý, ngày 26, 27/5 tại một số bản, trường học tiếp tục có dấu hiệu sụt lún, nứt nẻ... tạo thành những "hố tử thần" với tính chất nghiêm trọng hơn. Những người dân trên địa bàn rất bức xúc trước  tình trạng sụt lún nhà cửa và ruộng đồng bị nứt, sập, nguồn nước sinh hoạt của bà con dân bản bị khô hạn bất thường khiến người dân bất an, lo lắng, đe dọa đến tính mạng bất cứ lúc nào. Mặt khác, trong hơn 1 tháng qua, lực lượng chức năng và chính quyền địa phương cùng doanh nghiệp đã có những biện pháp trước mắt hỗ trợ cho người dân nhưng chưa có kết quả chuyển biến.

Ngày 29/5, cho rằng Công ty Cổ phần Tân Hoàng Khang khai thác quặng thiếc làm xuất hiện các “hố tử thần”, nhiều người dân xã Châu Hồng đã kéo đến yêu cầu đi vào khu vực hầm khai thác quặng của đơn vị này. Tuy nhiên cơ quan chức năng đã đề nghị người dân ở phía ngoài chờ đợi, tạo điều kiện cho hoạt động kiểm tra, thị sát của Chủ tịch tỉnh đối với doanh nghiệp.

Trước đó, huyện Quỳ Hợp đã yêu cầu tạm dừng bơm hút nước ngầm nhưng mỏ quặng Thung Lùn (của Công ty cổ phần Tân Hoàng Khang) không chấp hành mà vẫn bơm hút nước ngầm để khai thác quặng thiếc. Trong công văn gửi UBND huyện Quỳ Hợp, Công ty Tân Hoàng Khang đề nghị tạo điều kiện cho công ty tiếp tục sản xuất theo đúng thiết kế đã được phê duyệt, trong đó có giải pháp hút nước hầm lò.

Tại buổi đối thoại, nhiều người dân bức xúc đề nghị lãnh đạo tỉnh làm rõ đâu là nguyên nhân dẫn đến những biến động địa chất bất thường gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của họ, đề nghị xử lý nghiêm các vi phạm liên quan.

Theo đó, chủ tịch UBND tỉnh phê bình Sở NN&PTNT trong việc chậm tham mưu, báo cáo UBND tỉnh phương án xử lý. Yêu cầu kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan, tham mưu báo cáo UBND tỉnh trước ngày 10/6.

Về hiện tượng tổ chức san lấp các hố sụt lún khi cơ quan chức năng đang điều tra nguyên nhân theo phản ánh của người dân, tỉnh cho biết sẽ chỉ đạo Công an tỉnh vào cuộc điều tra để biết ai là người thực hiện việc này, nếu vì động cơ che giấu sẽ xử lý nghiêm.

Đặc biệt, khi làm rõ nguyên nhân gây nên tình trạng sụt lún, nứt nẻ, khô cạn giếng nếu có trách nhiệm của doanh nghiệp khai thác khoáng sản, cụ thể là Công ty CP Tân Hoàng Khang thì tỉnh sẽ yêu cầu doanh nghiệp có trách nhiệm bồi thường cho người dân trên địa bàn.

Ngoài ra, tỉnh sẽ thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra làm rõ những vấn đề liên quan, đặc biệt là những vấn đề tác động đến môi trường, gây ảnh hưởng và đe dọa đến tính mạng của người dân. Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu, phải đặt sự ổn định, an toàn của người dân là trên hết, trước hết. Quan điểm chung của tỉnh là không đánh đổi lợi ích kinh tế đổi lấy an toàn, cuộc sống ổn định của người dân và môi trường. Và phải luôn đảm bảo an toàn tuyệt đối về tính mạng và tài sản của người dân.

Đối với UBND huyện Quỳ Hợp, trước mắt phải tổ chức di dời ngay 6 hộ dân có nguy cơ cao. Cùng với đó cần phải khảo sát, nghiên cứu và tính toán kỹ phương án tái định cư cho một phần hoặc toàn bộ 230 hộ dân bị ảnh hưởng.

Lịch sử sai phạm của Tân Hoàng Khang

Công ty Cổ phần Tân Hoàng Khang do ông Nguyễn Văn Thủy (SN 1980), trú tỉnh Thái Nguyên làm Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc, được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh ngày 11/11/2010. Công ty có ngành nghề kinh doanh chính là "Khai thác đá, cát, sỏi, đất sét". Địa chỉ trụ sở tại nhà ông Nguyễn Văn Tuấn, khối 17, Thị trấn Quỳ Hợp, Huyện Quỳ Hợp, Nghệ An.

Ngày 20/5, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định xử phạt hành chính Công ty Tân Hoàng Khang cho 2 hành vi vi phạm với số tiền 276,76 triệu đồng. 

Hành vi vi phạm thứ nhất là lấn, chiếm 18.380m2 đất nông nghiệp không phải là đất trống lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất tại khu vực nông thôn. Cụ thể, xây dựng hệ thống bể xử lý nước thải, nhà điều hành, nhà ở công nhân, công trình phụ, đường giao thông, bãi tập kết vật liệu, đất lưu không tại khu vực Thung Lùn, xã Châu Hồng, huyện Qùy Hợp. Về hành vi này, công ty bị phạt tiền 170.000.000 đồng. Đồng thời, biện pháp khắc phục hậu quả buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do hành vi vi phạm hành chính số tiền 36.760.000 đồng.

Hành vi vi phạm thứ hai là không thực hiện đúng một trong các nội dung của quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Cụ thể, năm 2022, công ty đã xả nước thải bơm từ hầm lò vào hệ thống bể lắng tuần hoàn, sau đó bơm nước thải từ bể lắng tuần hoàn vào hang cát-tơ (xả ra môi trường). Với hành vi vi phạm này, công ty bị xử phạt số tiền 70.000.000 đồng.

Theo nguồn tin, trước đó, UBND huyện Quỳ Hợp đã thành lập đoàn liên ngành kiểm tra việc chấp hành pháp luật về đất đai, khoáng sản, bảo vệ môi trường và an toàn lao động tại mỏ thiếc của Công ty Tân Hoàng Khang.

Đoàn đã phát hiện công ty có 4 hành vi vi phạm gồm: Không báo cáo hoặc báo cáo không đúng thời hạn về công tác an toàn, vệ sinh lao động theo quy định của pháp luật và không xây dựng, ban hành hoặc không tổ chức kế hoạch, nội quy, quy trình bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc (UBND huyện ra quyết định xử phạt số tiền 19.000.000 đồng); lấn 18.380m2 đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất tại khu vực nông thôn (đề nghị tỉnh xử phạt 170.000.000 đồng); không thực hiện đúng một trong các nội dung của quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (đề nghị tỉnh xử phạt 70.000.000 đồng).