Sông Trà Khúc thường cạn nước vào mùa khô nên từ năm 2004, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi đã phê duyệt dự án đập dâng với tổng vốn 60 tỷ đồng, thân đập bằng cao su. Dự án được kỳ vọng là điểm nhấn kiến trúc độc đáo để tạo cảnh quan, phát triển du lịch, dịch vụ, kinh tế xã hội.

Việc xây đập dâng phù hợp với chủ trương phát triển đô thị hai bên bờ sông Trà Khúc kết hợp chỉnh trị lòng sông. Đặc biệt, công trình lấy ý tưởng từ bờ xe nước sông Trà Khúc, một biểu tượng luôn in đậm trong ký ức người dân Quảng Ngãi.

Sau đó, đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc được khởi công vào tháng 7/2019, là công trình thủy lợi kết hợp giao thông, mục tiêu chính dâng nước trên con sông vốn cạn nước vào mùa khô, tạo cảnh quan cho TP. Quảng Ngãi, ngăn mặn xâm nhập.

Công trình do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh làm chủ đầu tư. Đập nằm ở gần cuối hạ lưu sông Trà Khúc; bờ nam nối xã Nghĩa Dũng (bên trái khung hình); ở giữa sông nối ốc đảo An Phú - đảo Ngọc trong lòng sông Trà Khúc (bên phải khung hình); bờ bắc nối xã Tịnh An.

Công trình dự kiến hoàn thành năm 2021, nhưng vào tháng 8/2020, Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận sai phạm của lãnh đạo tỉnh trong đầu tư công trình. Sau gần ba năm, đập dâng sông Trà Khúc với cửa van lên xuống bằng xi lanh thủy lực, thi công đạt hơn 70% khối lượng, dự kiến hoàn thành 2023, trễ hai năm so với kế hoạch. Trong lúc chờ khắc phục sai phạm, Quảng Ngãi lại khó khăn ngân sách, cùng với dịch Covid-19 nên dự án dừng thi công.

Đầu năm nay, dự án tiếp tục được phân bổ kinh phí, triển khai thi công, lên kế hoạch sẽ xong vào năm 2023. Công trình kết cấu gồm cống ngăn sông với 19 khoang, tổng bề rộng gần 720 m. Ngày 26/4 vừa qua, các kỹ sư, công nhân thi công trụ cống của đập dâng ở bờ bắc sông Trà Khúc. Cửa van phẳng sẽ được lắp đặt giữa các trụ, vận hành lên xuống bằng hệ thống xi lanh thủy lực, điều khiển tự động, đóng mở theo từng điều kiện thực tế và có chức năng xả đáy.

Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh cho biết, đến nay đã bàn giao cho nhà thầu gần 38 ha, đạt gần 98%; thi công 929 tỷ đồng trong 1.310 tỷ đồng giá trị khối lượng thi công, đạt 71% hợp đồng. Cát thi công đập dâng được lấy chính từ lòng sông Trà Khúc. Thi công giữa sông nên nhà thầu phải dùng máy bơm nước ra ngoài. Nhân viên nhà thầu hiện đang đo đạc trên công trường đập dâng sông Trà Khúc.

Ngoài ra, đập dâng còn có 4 khoang tràn kiểu phím piano; đường cá đi rộng 5 m để các loài thuỷ sản di chuyển từ thượng lưu xuống hạ lưu và ngược lại. Đập có cầu và đường với chiều dài 1.400 m, trong đó cầu dài hơn 970 m; có hệ thống điện chiếu sáng và trang trí. Trong đó, đập dâng sông Trà Khúc ở phía Bắc nối với đường Hoàng Sa qua xã Tịnh An, TP. Quảng Ngãi đang được thi công.

Đại diện chủ đầu tư cho biết, hiện 5 nhà thầu tập trung nhân lực, khẩn trương thi công, gác dầm cầu. Ở bờ nam sông Trà Khúc, một con đường cát được tạo ra nên xe cẩu đưa sắt thép vào thi công, hoàn thành dự án đúng tiến độ.