Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay, tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đang triển khai 8 dự án đường cao tốc với tổng cộng 463km đường, cần khoảng 54 triệu mét khối cát san lấp. Tuy nhiên, trữ lượng hiện tại chỉ đáp ứng khoảng 70% nhu cầu cho các dự án đường cao tốc.

Bên cạnh đó, tại TP. HCM, chỉ tính riêng dự án vành đai 3 đã cần khoảng 9,3 triệu m3 cát san lấp, riêng năm 2024 cần 6,4 triệu m3 cát san lấp. Nhưng do thiếu cát san lấp nên các nhà thầu chỉ tập trung thi công hạng mục cầu và đường công vụ trên tuyến. HoREA cho rằng nếu không có đủ nguồn cát san lấp thì dự án khó hoàn thành và thông xe vào năm 2025.

Do đó, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã đề xuất với Thủ tướng Chính phủ nhập khẩu nguồn cát san lấp từ Campuchia để phục vụ thi công các công trình giao thông trọng điểm quốc gia tại TP.HCM và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Về sản lượng cát san lấp nhập khẩu từ Campuchia, theo nội dung Công hàm 008 được Văn phòng Thương vụ đại sứ Campuchia gửi tới Bộ Xây dựng thì phía Campuchia đang quản lý khối lượng cát lớn thuộc lưu vực sông Mekong, với trữ lượng cát có thể khai thác trong 1 năm đạt 100 triệu m3.

Để xúc tiến việc nhập khẩu cát từ Campuchia về làm các dự án cao tốc ở phía Nam, thời gian qua HoREA đã làm việc với Tổng lãnh sự quán Campuchia tại TP.HCM để đề xuất quân đội Campuchia bán nguồn cát san lấp, cát xây dựng cho Việt Nam. Để chi phí nhập khẩu cát hợp lý, theo HoREA, có thể thực hiện bằng đường thủy, giao nhận tại phao số 0 tại cửa khẩu Thường Phước (huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp) và cửa khẩu Vĩnh Xương (thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang).

Theo đề xuất của HoREA, cát nhập khẩu về trước hết sẽ phục vụ các công trình trọng điểm quốc gia trên địa bàn TP.HCM và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Trọng điểm là các dự án: Vành đai 3 TP.HCM, cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, đường vành đai 4 TP.HCM, mở rộng cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận - Cần Thơ, cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, 3 tuyến cao tốc trục ngang ở Đồng bằng sông Cửu Long như Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Hồng Ngự - Trà Vinh, Hà Tiên - Rạch Giá - Bạc Liêu.

Cũng theo HoREA, hiện nay rất cần bổ sung thêm nguồn cát nhập khẩu hợp pháp, có giá hợp lý từ Campuchia đi đôi với khai thác bền vững, hợp lý nguồn cát sông Cửu Long. Và trước thực trạng khan hiếm cát san lấp cao tốc tại phía Nam hiện nay, để tránh tình trạng tranh mua, đẩy giá cát lên cao, HoREA đề nghị để nên giao một đơn vị quân đội có chức năng làm kinh tế ở phía Nam làm đầu mối để mua cát với số lượng lớn, ổn định, đảm bảo tiêu chuẩn, chất lượng và giá cả hợp lý.