Theo báo cáo của Bộ Tài chính tại Hội nghị về tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài diễn ra sáng 21/5, tính đến hết ngày 15/5/2024, tỷ lệ giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài của các Bộ, ngành mới đạt 8,58% kế hoạch vốn được giao. Trong đó, chỉ có 2 Bộ, ngành là Giao thông Vận tải và Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có tỷ lệ giải ngân trên 10%, trong khi 8 Bộ, ngành chưa giải ngân kế hoạch vốn năm 2024. Dự kiến đến hết tháng 6/2024, con số giải ngân của các Bộ, ngành có thể đạt khoảng 15-17%, ở mức trung bình so với cùng kỳ các năm trong giai đoạn 2021-2023.

Đại diện Bộ Tài chính cho biết, tỷ lệ giải ngân chưa đạt như kỳ vọng xuất phát chủ yếu từ việc không có khối lượng hoàn thành để giải ngân do chậm triển khai các công tác sẵn sàng cho đầu tư như chậm giải phóng mặt bằng, tái định cư, chưa hoàn tất ký kết hợp đồng tư vấn thiết kế, chậm trong khâu đấu thầu, ký kết hợp đồng, điều chỉnh thiết kế cơ sở, hồ sơ thiết kế kỹ thuật. Cùng với đó, dự án thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, điều chỉnh hiệp định vay; công tác kế hoạch vốn chưa bám sát tiến độ triển khai của các dự án.

Tại Hội nghị, các Bộ, ngành cũng xác định một số nguyên nhân giải ngân chậm như: chậm giải phóng mặt bằng, chậm trong khâu đấu thầu, thiết kế kỹ thuật; dự án phải thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, hiệp định vay; chậm nhận được ý kiến không phản đối của nhà tài trợ đối với các hồ sơ. Ngoài ra, trong các tháng đầu năm, một số Bộ, ngành vẫn tập trung giải ngân kế hoạch vốn năm 2023 kéo dài.

Bộ Giao thông Vận tải hiện chiếm lượng vốn ODA lớn nhất khi được giao 4.366 tỷ đồng vốn trong năm 2024. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Anh Dũng - Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Đầu tư (Bộ Giao thông Vận tải), khó khăn lớn nhất ảnh hưởng tới quá trình giải ngân liên quan đến vấn đề giải phóng mặt bằng. Điển hình như dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc, vướng đi qua khu vực nhiều rừng, thủ tục chuyển đổi rừng mất tới 1,5 năm nên chi phí giải phóng mặt bằng thường bị tăng lên con số không nhỏ.

Để tháo gỡ tình trạng trên, Hội nghị đã thống nhất các giải pháp như: Giám sát chặt chẽ tiến độ, tập trung triển khai thực hiện các dự án đã xong công tác chuẩn bị đầu tư; rà soát để tập trung vốn cho các dự án có tiến độ giải ngân tốt hoặc cần đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành kịp thời hạn; khẩn trương xử lý vướng mắc giải phóng mặt bằng và các vướng mắc khác trong phạm vi thẩm quyền. Các kiến nghị giải pháp vượt thẩm quyền của Bộ, ngành cần được nhanh chóng tổng hợp, báo cáo lên cấp có thẩm quyền xem xét giải quyết.

Bộ Tài chính và các Bộ, ngành tham gia Hội nghị cùng thống nhất sẽ theo dõi sát sao và quyết liệt thực hiện các giải pháp đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân ít nhất 95% kế hoạch vốn như Nghị quyết 01/NQ-CP đã đặt mục tiêu.