Theo một nghiên cứu năm 2020-2021 của trường Đại học Y tế Công cộng, qua quan sát 15 nghìn phương tiện ô tô ở nhiều địa điểm khác nhau, chỉ có 1,3% xe có sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em, trong đó, Hà Nội là 2,6%, tỷ lệ này 1,1% ở Tp.HCM và 0% tại Đà Nẵng. Đây là một thực trạng đáng báo động trong bối cảnh số lượng phương tiện giao thông tăng nhanh tại Việt Nam.

Trong khi đó, Khoản 3 Điều 10 quy định khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em. Đây là quy định mới tăng cường bảo vệ trẻ em khi tham gia giao thông bằng phương tiện xe ô tô. Trước đó, Luật Giao thông đường bộ 2008 mới chỉ có quy định về đội mũ bảo hiểm cho trẻ em từ 6 tuổi trở lên khi ngồi trên mô tô xe máy, còn với trẻ em ngồi trên ô tô thì gần như chưa có quy định hướng dẫn.

Tại hội thảo "Tăng cường phổ biến và chuẩn bị thực hiện quy định về thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em trên ô tô" do Trung tâm Tư vấn Sức khỏe và Phát triển Cộng đồng (CHD) phối hợp cùng Quỹ Phòng chống Thương vong châu Á (AIP) tổ chức ngày 25/9, các chuyên gia đã nhấn mạnh việc áp dụng quy định mới là cần thiết nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông liên quan đến trẻ em. 

PGS.TS Phạm Việt Cường, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phòng chống Chấn thương, Đại học Y tế Công cộng, chia sẻ tại hội thảo: "Việc sử dụng thiết bị an toàn phù hợp là cách tốt nhất để bảo vệ trẻ trong các vụ va chạm giao thông. Nhiều nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng thiết bị này có thể giảm từ 25% đến 90% nguy cơ chấn thương nghiêm trọng." Ông Cường cũng khuyến cáo không nên cho trẻ ngồi ở ghế trước do vị trí này dễ chịu tác động mạnh từ va chạm, đặc biệt nếu xe có trang bị túi khí. Thay vào đó, trẻ cần ngồi ở ghế sau và sử dụng các thiết bị như ghế nôi quay về phía sau, ghế nâng hoặc đệm nâng, phù hợp với lứa tuổi và chiều cao.

Tỷ lệ sở hữu ô tô tại Việt Nam đang tăng nhanh, với Hà Nội có tỷ lệ sở hữu xe giai đoạn 2014-2018 lên tới 113,7%. Trong khi đó, các tuyến đường cao tốc và quốc lộ cũng gia tăng mạnh mẽ, khiến nguy cơ tai nạn giao thông trở nên nghiêm trọng hơn. Theo thông tin từ Cục CSGT (Bộ Công an), tính đến ngày 14/9/2024, tai nạn giao thông liên quan đến trẻ em là 1.957 vụ, làm chết 783 người và làm bị thương 2.018 em, so với cùng kỳ năm 2023 tăng 176 vụ và làm 70 người chết, tăng 231 người bị thương. Tai nạn giao thông liên quan đến trẻ em và tai nạn thương tích diễn biến phức tạp thiệt hại liên quan đến sức khỏe, tính mạng của các em để lại hậu quả khôn lường. 

Tại hội thảo, nhiều đại biểu cũng kiến nghị cơ quan chức năng cần hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật và kiểm soát chặt chẽ chất lượng thiết bị an toàn cho trẻ trên ô tô, tránh tình trạng sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc. Đồng thời, việc nâng cao nhận thức của phụ huynh cũng là yếu tố quan trọng để thực hiện quy định này hiệu quả.

TS Trần Hữu Minh, Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia khẳng định, các quy định mới là bước tiến lớn, khắc phục những hạn chế về pháp luật liên quan đến an toàn cho trẻ em trên ô tô mà trước đây chưa được chú trọng đầy đủ. Việc áp dụng quy định sử dụng thiết bị an toàn sẽ giúp giảm tỷ lệ tử vong và thương tích cho trẻ em, tạo tiền đề quan trọng để bảo vệ thế hệ trẻ em trong tương lai.