Dư nợ có vấn đề gần bằng 9 lần vốn chủ sở hữu 

Theo nhận định của nhiều nhóm phân tích, tăng trưởng tín dụng sẽ có sự cải thiện trong quý IV/2021 và ít nhất đạt mức 12 - 13% cho cả năm 2021. Tuy nhiên, việc cải thiện NIM sẽ chậm lại, thậm chí giảm vào năm 2022 do các ngân hàng đã được yêu cầu thực hiện nghiêm túc việc hạ lãi suất cho vay để hỗ trợ khách hàng.

Nhóm phân tích của CTCK VNDirect cho rằng, chất lượng tài sản của các ngân hàng suy giảm nhẹ với tỷ lệ nợ xấu trung bình tăng lên 1,64%, nợ tái cơ cấu toàn hệ thống đã tăng lên 250 nghìn tỷ đồng (tương đương 2,5% tín dụng hệ thống) vào cuối tháng 11.

Do đó, tới đây các ngân hàng vẫn sẽ phải cân bằng lại giữa mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận và kiểm soát chất lượng tài sản trong bối cảnh NIM (tỷ lệ biên lãi thuần) thấp hơn.

Còn theo Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN), dư nợ cho vay được phân loại vào nhóm nợ xấu đạt khoảng 1% tổng tài sản ngành ngân hàng; tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu là do chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) yêu cầu các ngân hàng tạm hoãn việc phân loại các khoản cho vay bị ảnh hưởng bởi dịch vào nhóm nợ xấu.

Dư nợ đã được tái cơ cấu nhưng chưa được xếp vào nhóm nợ xấu chiếm khoảng 4% tổng tài sản ngân hàng. Vì vậy, nếu dư nợ tái cơ cấu được xếp vào nhóm nợ xấu, thì tỷ lệ tổng nợ xấu /tài sản sẽ đạt khoảng 5%. Và đây là một con số khá lớn.

Nếu bao gồm cả khoản dư nợ được miễn/giảm lãi suất và khoản dư nợ được hưởng lãi suất ưu đãi, tổng dư nợ có vấn đề có thể bằng khoảng 2/3 tổng tài sản ngành ngân hàng và gần bằng 9 lần vốn chủ sở hữu của các ngân hàng.

Tất nhiên, toàn bộ khoản dư nợ chưa được phân loại đều trở thành nợ xấu và sẽ xảy ra cuộc khủng hoảng ngành ngân hàng, nhưng quy mô tài sản bị ảnh hưởng bởi Covid của các ngân hàng rõ ràng là rất lớn, và con số này tăng rất nhanh trong thời kỳ giãn cách xã hội quý III. 

Kỳ vọng nới lỏng tiền tệ đến năm 2022 

YSVN không nghĩ rằng cơ quan Nhà nước sẽ giảm mạnh lãi suất như từng làm trong thời gian vừa qua, lãi suất cho vay có thể sẽ duy trì ở mức tương tự như thời điểm hiện tại hoặc chỉ cao hơn nhẹ để hỗ trợ cho những người đi vay ít nhất là đến nửa đầu năm 2022.

Vì vậy, kỳ vọng tỷ lệ biên lãi thuần (NIM) sẽ đi ngang trong tương lai. Nhiều ngân hàng đã và đang đầu tư vào công nghệ số hóa để thu hút thêm nhiều khoản tiền gửi CASA để bù đắp cho sự suy giảm của lãi suất cho vay. Tuy nhiên, quá trình này sẽ cần nhiều thời gian để hoàn thành. Trong khi đó, các ngân hàng có tỷ lệ CASA (tỷ lệ huy động vốn không thời hạn) cao (như VCB, MBB, TCB và MSB) có thể sẽ giúp thúc đẩy tăng NIM hiệu quả hơn so với các ngân hàng đang có tỷ lệ CASA thấp.  

Trong năm 2022, kỳ vọng nền kinh tế sẽ tăng tốc nhờ xuất khẩu tăng trưởng mạnh mẽ, nhu cầu phục hồi và các chính sách tài khóa hỗ trợ. Những ngân hàng có khả năng đẩy mạnh tín dụng, nâng cao tỷ trọng thu nhập ngoài lãi (thông qua bancasurance, dịch vụ ngân hàng đầu tư, kinh doanh ngoại hối…) sẽ là những đơn vị chiếm ưu thế.

Báo cáo chiến lược tháng 12 của SSI lại nhận định, các mảng hoạt động chính của ngành ngân hàng sẽ tiếp tục có sự hồi phục tốt từ đầu năm tới. Tuy nhiên, do nền tảng so sánh cao của quý IV/2020 nên mức tăng trưởng lợi nhuận trước thuế bình quân của cả nhóm so với cùng kỳ sẽ chỉ ở mức thấp trước áp lực dự phòng vẫn còn tương đối lớn và quy mô dư nợ tái cơ cấu tăng lên.

Hiện tại, tín dụng tăng trưởng nhanh do nhu cầu vốn vay tiêu dùng và vốn phải phục vụ sản xuất kinh doanh thường tăng rất mạnh trong cao điểm cuối năm. Cũng theo đơn vị này, việc Ngân hàng Nhà nước mới đây nới trần tăng trưởng tín dụng sẽ giúp các ngân hàng có thêm dư địa tăng trưởng trong thời gian tới nhằm hỗ trợ cho việc mở cửa trở lại nền kinh tế.