Lạ kỳ những tảng đá ‘sống’ tại Romania
“Trovant” là tên của một loại đá đặc biệt và kỳ lạ ở Romania. Không giống những tảng đá thông thường khác, chúng có thể lớn lên, sinh sôi, thậm chí là di chuyển.
Tại Romania, có một loại đá tên là Trovant có "hành vi" giống như sinh vật sống. Vào mùa khô, Trovant hoàn toàn bất động, ở nguyên vị trí và không thay đổi hình dáng hay kích thước. Nhưng khi mùa mưa đến, những viên đá này bắt đầu “lớn lên" và thậm chí có thể di chuyển.
Thị trấn nhỏ Costesti ở Romania là ngôi nhà của những khối đá Trovant. Từ lâu, chúng đã trở thành đề tài thu hút sự hiếu kỳ của người dân địa phương. Cái tên Trovant là từ đồng nghĩa với một thuật ngữ tiếng Đức "Sandsteinkonkretionen", có nghĩa là Cát kết dính.
Trovant đa dạng về kích thước và hình dáng, một số có thể đặt vừa trong lòng bàn tay trong khi nhiều khối đá cao quá đầu người, thậm chí có kích thước lên tới 4,5m. Trong hơn 100 Trovant ghi nhận tại ít nhất 20 địa điểm, một vài khối đá được khai quật sau khi nền cát xung quanh chúng bị khai thác.
Đến giờ, các nhà khoa học vẫn chưa thể giải mã được chính xác những đặc tính kỳ lạ của các Trovant. Tất cả những gì chúng ta biết là có mối liên hệ giữa các quá trình diễn ra bên trong lõi đá và điều kiện khí tượng.
Những hòn đá kỳ lạ này được cho là bao gồm một lõi đá với lớp vỏ cát bên ngoài. Sau một trận mưa lớn, tảng đá lại sinh sôi thêm những hình thù mới trên bề mặt như thể chúng đang lớn lên. Những "tảng đá sống" thậm chí còn có thể tự di chuyển giống như những tảng đá trượt ở Thung lũng Chết (bang California, Mỹ).
Trovant hấp thụ các khoáng chất trong nước mưa. Sau đó, các khoáng chất này được kết hợp với thành phần hóa chất đã có trong đá sau đó tạo ra phản ứng và áp suất bên trong. Áp lực tự phát làm cho đá phát triển từ tâm ra bề mặt và sinh sôi, với tốc độ lắng đọng lõi khoảng 4-5cm trong 1.000 năm.
Trovant phát triển những hình dạng không nhất quán khi "lớn lên" do quá trình tiết ra "xi măng" không đều. Bạn có thể thấy những viên đá này phát triển từ chỉ có kích thước rất nhỏ, chỉ vài milimet và lớn lên đến 10 mét.
Tuy rằng có rất ít nghiên cứu về nguồn gốc của những "viên đá đang lớn" ở Romania nhưng lại có nhiều giả thuyết được đưa ra. Theo Đại hội Địa chất quốc tế tại Oslo 2008, "Trovant" được coi là một loại "bê tông sa thạch".
Theo giả thuyết, những tảng đá kỳ lạ ở Romania được ra đời sau các trận động đất xảy ra cách đây 6 triệu năm. Lực hấp dẫn, chấn động địa chất, lực dính kết của dung dịch (đặc biệt là sức căng bề mặt) cùng cường độ bám dính giữa các hạt cát và chất lỏng được cho là những yếu tố chính tham gia vào quá trình này.
Điều đáng kinh ngạc nhất là nếu cắt ngang thân đá, ta có thể thấy những vân tròn giống như vòng tuổi bên trong thân cây. Đến nay các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra lời giải thích cho đặc điểm độc đáo này.
Hội tụ các đặc điểm của một loài thực vật và một tảng đá, thật khó nói những Trovant này có nên được phân loại là sinh vật sống không. Nhưng cho dù có phải là một sinh vật sống hay không, những viên đá "biết lớn lên" này chắc chắn là điều thú vị đối với du khách tham quan.
Người dân ở Romania thường sử dụng Trovant như một vật liệu xây dựng bia mộ hoặc khai thác chúng để làm đồ lưu niệm. Họ tạc những tảng đá này thành hình thù như con quỷ để bán cho du khách. Khách tham quan thậm chí có thể mua về một viên đá để “trồng" trong lòng đất và đợi nó lớn lên.
Một bảo tàng về đá Trovant đã ra mắt tại các mỏ khai thác cát gần làng Costesti, huyện Valcea của Romania vào năm 2006. Bộ sưu tập ở bảo tàng bao gồm những mẫu vật gây tò mò nhất được mang đến từ các địa điểm khác nhau ở Romania. Kể từ đó, nơi đây đã trở thành một trong những điểm thu hút khách du lịch lớn nhất trong khu vực. Bảo tàng hiện đang được bảo vệ bởi Tổ chức UNESCO.