Trong tờ trình gửi Bộ GTVT,  Cục Đường bộ Việt Nam đề xuất điều chỉnh quy mô 4 đoạn tuyến cao tốc; bổ sung quy hoạch mới 2 tuyến cao tốc; điều chỉnh phạm vi 4 tuyến cao tốc và điều chỉnh tiến trình đầu tư một số đoạn tuyến. Cụ thể, điều chỉnh quy mô đoạn Pháp Vân - Phú Thứ từ 8 làn xe thành 10 - 12 làn xe; đoạn Bến Lức - Trung Lương từ 6 làn xe thành 10 - 12 làn xe; đoạn Cần Thơ - Cà Mau từ 4 làn xe thành 6 làn xe.

Việc điều chỉnh quy mô này trên cơ sở cập nhật Quy hoạch tổng thể quốc gia về tốc độ tăng trưởng GDP, nhu cầu vận tải tăng; định hướng phát triển vùng, ưu tiên xây dựng các tuyến cao tốc kết nối Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ với các địa phương trong và ngoài vùng; cập nhật định hướng Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ là các cực tăng trưởng vùng động lực phía Bắc, phía Nam, đồng bằng sông Cửu Long.

Dự thảo bổ sung quy hoạch mới tuyến cao tốc Cà Mau - Đất Mũi, chiều dài khoảng 90km, quy mô 4 làn xe và cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum, chiều dài khoảng 136km, quy mô 4 làn xe. Cả hai tuyến cao tốc này có tiến trình đầu tư trước năm 2030.

Ngoài ra, một số tuyến cao tốc được điều chỉnh phạm vi gồm Cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng, cao tốc Cam Lộ - Lao Bảo, cao tốc Quy Nhơn - Pleiku và cao tốc TP Hồ Chí Minh - Mộc Bài.

Sau khi điều chỉnh bổ, sung các tuyến cao tốc, đến năm 2050 cả nước sẽ có 43 tuyến đường bộ cao tốc với chiều dài khoảng 9.234km (tăng khoảng 220km so với quy hoạch trước đây). Trong đó, các tuyến cao tốc có lộ trình đầu tư trước năm 2030 khoảng 6.754km (tăng khoảng 633km) và sau năm 2030 là 2.480km.

Từ việc điều chỉnh, bổ sung một số tuyến cao tốc nêu trên, tổng chiều dài hệ thống cao tốc đã có thay đổi. Mạng lưới đường bộ cao tốc theo quy hoạch đã được Thủ tướng phê duyệt từ 41 tuyến với tổng chiều dài khoảng 9.014 km lên thành 43 tuyến, tổng chiều dài khoảng 9.234 km.

Khu vực phía Bắc, gồm 14 tuyến, chiều dài khoảng 2.305 km được tăng lên khoảng 2.313 km. Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, gồm 10 tuyến, chiều dài khoảng 1.431 km” được tăng lên thành 11 tuyến với chiều dài khoảng 1.496 km. Khu vực phía Nam, gồm 10 tuyến, chiều dài khoảng 1.290 km được nâng lên thành 11 tuyến, chiều dài khoảng 1.380 km.

Đối với tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông từ cửa khẩu Hữu Nghị, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn đến TP Cà Mau, tỉnh Cà Mau, chiều dài khoảng 2.063 km, quy mô từ 4 đến 10 làn xe giữ nguyên về chiều dài nhưng quy mô được nâng lên từ 6 đến 12 làn xe.

Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, ngày 1/9/2021, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Sau đó, Bộ Chính trị thông qua 9 nghị quyết về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh của 6 vùng kinh tế - xã hội và các địa phương; Quốc hội thông qua Nghị quyết số 81/2023 về quy hoạch tổng thể quốc gia; Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh/thành phố đã tác động đến quy hoạch mạng lưới đường bộ. Các cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý này dẫn đến cần thiết phải điều chỉnh quy hoạch mạng lưới đường bộ.

Cục Đường bộ Việt Nam cũng đề xuất điều chỉnh tiến trình đầu tư một số đoạn tuyến cao tốc trước năm 2030 về sau năm 2030 như: Sơn La - Điện Biên, Bắc Kạn - Cao Bằng, Tuyên Quang - Hà Giang, Quy Nhơn - Pleiku - Lệ Thanh đoạn Quy Nhơn - Pleiku, Gò Dầu - Xa Mát, Hồng Ngự (Đồng Tháp) - Trà Vinh đoạn cửa khẩu Dinh Bà (Đồng Tháp) - Cao Lãnh và đoạn An Hữu (Tiền Giang) - Trà Vinh.