UBND TP Hà Nội hiện đang lấy ý kiến nhân dân để hoàn thiện dự thảo nghị quyết quy định về tiêu chí, điều kiện, trình tự và thủ tục xác định vùng phát thải thấp trên địa bàn. Theo đó, một số khu vực đông đúc và được xác định là điểm nóng về ô nhiễm môi trường không khí sẽ bị hạn chế các phương tiện giao thông gây ô nhiễm.

Cụ thể, các vùng này được thiết kế nhằm mục đích giảm ách tắc giao thông và hạn chế mức độ ô nhiễm không khí. Đặc biệt, việc phát triển các tuyến đường dành riêng cho xe buýt điện và các loại xe có phát thải thấp, kết hợp với hệ thống giao thông công cộng được xem là yếu tố then chốt giúp điều tiết lưu lượng phương tiện và giảm khí thải.

Để thực hiện điều này, Hà Nội đã đưa ra 5 tiêu chí quan trọng để xác định vùng phát thải thấp, đồng thời đây cũng là các vùng dự kiến sẽ hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm.

Thứ nhất là khu vực tập trung các hoạt động phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; mật độ dân cư cao, có các khu vực/địa danh cần được bảo tồn, có tiềm năng phát triển du lịch văn hóa xã hội.

Thứ hai là khu vực đang ô nhiễm không khí vì nguồn phát thải giao thông.

Thứ ba là khu vực có hạ tầng đáp ứng được phương tiện giao thông công cộng phát thải thấp, có khả năng tổ chức sắp xếp giao thông phù hợp, thuận tiện, khoa học.

Thứ tư là khu vực đủ điều kiện áp dụng tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về phát thải của phương tiện (có giải pháp giám sát, xử lý vi phạm về phát thải, chuyển đổi phương tiện, tổ chức giao thông phù hợp đảm bảo giao thông thông suốt).

Thứ năm là khu vực mà chính quyền và người dân đồng thuận xây dựng vùng phát thải thấp.

Đối tượng áp dụng nghị quyết trên là các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ theo quy định tại khoản 1 Điều 34 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 (trừ ô tô điện, xe máy điện) di chuyển vào vùng phát thải thấp phải tuân thủ theo các tiêu chuẩn khí thải cụ thể, trừ các phương tiện ưu tiên theo quy định tại Điều 27 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024. Theo đó, các phương tiện bị hạn chế bao gồm ô tô, rơ moóc, sơ mi rơ moóc, xe mô tô, xe gắn máy... chạy bằng xăng, dầu dự kiến sẽ bị hạn chế tại một số khu vực ở Hà Nội từ năm 2025.

Bên cạnh đó, Hà Nội sẽ áp dụng nhiều biện pháp về giao thông và kinh tế tại các vùng phát thải thấp. Cụ thể, thành phố sẽ từng bước hạn chế hoạt động xe máy theo cơ sở hạ tầng và năng lực vận tải công cộng, hướng tới việc dừng hoạt động xe máy tại các quận vào năm 2030. Đồng thời, thành phố cũng sẽ triển khai chính sách thay thế xe máy cũ, cấm ô tô chạy dầu diesel tại một số khu vực, và khuyến khích sử dụng xe buýt điện.

Để thực hiện các mục tiêu trên, từ nay đến 2025, Sở TN&MT sẽ phối hợp với các bộ ngành thực hiện 4 nội dung chính: xác định vùng phát thải thấp và các biện pháp áp dụng; hỗ trợ chuyển đổi sang phương tiện sử dụng năng lượng sạch; di dời các cơ sở sản xuất không phù hợp; và quy định về giảm phát thải nhựa cùng các chính sách ưu đãi cho hoạt động tái chế rác thải.

Hiện các cơ quan liên quan đang hoàn thiện dự thảo nghị quyết này để trình HĐND thành phố xem xét, thông qua trong kỳ họp tới.