Đây là sự kiện có ý nghĩa rất quan trọng đúng vào năm Lai Châu kỷ niệm 115 năm Ngày thành lập tỉnh (1909 - 2024), 75 năm Ngày thành lập Đảng bộ tỉnh (1949 - 2024) và 20 năm chia tách, thành lập tỉnh (1/1/2004 - 1/1/2024). Quy hoạch sẽ tạo thêm động lực mới, sức lan tỏa cho Lai Châu bước vào giai đoạn phát triển mới.

Gìn giữ, bảo vệ vững chắc phên dậu của đất nước

Lai Châu là vùng biên cương, phên dậu của Tổ quốc với 265 km đường biên giới. Tỉnh có tài nguyên đất đai, khoáng sản phong phú, đa dạng, khí hậu mát mẻ quanh năm, có tiềm năng rất lớn về thủy điện và cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, hoang sơ, hùng vĩ của những đỉnh núi mây ngàn, những thác nước ẩn mình trong những cánh rừng nguyên sinh.

Đây là những thuận lợi cho phát triển các ngành kinh tế xanh như du lịch, sản xuất nông nghiệp sinh thái, phát triển kinh tế lâm nghiệp và sản xuất tín chỉ carbon.

Đặc biệt, tài sản quý báu nhất của Lai Châu chính là truyền thống anh hùng cách mạng, tình yêu quê hương, đất nước cùng với bản sắc văn hóa đặc sắc, đa dạng của 20 dân tộc anh em.

Vượt qua rất nhiều khó khăn, từ một tỉnh nghèo, kém phát triển từ khi chia tách vào ngày 1/1/2004, Lai Châu đã phát huy các lợi thế riêng có để phát triển, tạo nên những đổi thay toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; đời sống vật chất và tinh thần của người dân dần được nâng cao.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân trong 20 năm đạt khoảng 9,7%/năm; thu ngân sách trên địa bàn tăng gấp trên 70 lần; thu nhập bình quân đầu người tăng 21 lần so với năm 2004.

Các lĩnh vực kinh tế: nông nghiệp, công nghiệp, thương mại dịch vụ từng bước phát triển trên cơ sở khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế của tỉnh. Văn hóa - xã hội đã có những bước tiến dài, vững chắc. Đời sống của nhân dân các dân tộc được nâng lên. Quốc phòng, an ninh được tăng cường, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân được xây dựng vững chắc, chủ quyền biên giới quốc gia được giữ vững…

Tỉnh Lai Châu tự hào và vinh dự được Đảng và Nhà nước ghi nhận, tặng thưởng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương Hồ Chí Minh và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ghi nhận, đánh giá cao và nhiệt liệt biểu dương những thành tựu nổi bật mà Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Lai Châu đã đạt được trong suốt chặng đường đã qua.

"Nhân dân cả nước cảm ơn đồng bào các dân tộc tỉnh Lai Châu đã gìn giữ, bảo vệ vững chắc phên dậu của đất nước; bảo vệ rừng, bảo vệ mái nhà xanh, lá phổi thiên nhiên, nguồn nước cho các tỉnh khu vực đồng bằng sông Hồng", Phó Thủ tướng nói.

Phấn đấu tăng trưởng GRDP khoảng 9-11%/năm

Theo Phó Thủ tướng, Lai Châu không có nhiều lợi thế so sánh như các địa phương khác. Khó khăn nhất của Lai Châu là vùng sâu, vùng xa, địa hình chia cắt, thiếu hệ thống giao thông kết nối nội vùng, liên vùng. "Cần đánh giá, nhìn nhận lại tiềm năng, lợi thế, vị trí chiến lược của Lai Châu để có sự đầu tư thích đáng, kịp thời", Phó Thủ tướng trao đổi.

Quy hoạch tỉnh Lai Châu với triết lý dựa trên các tiềm năng khác biệt, hướng tới mục tiêu phát triển hài hòa, hợp lý giữa đô thị và nông thôn; giữa phát triển kinh tế với các khu vực bảo tồn sinh thái để phát triển xanh, nhanh, bền vững; bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia và cao nhất là mang tới cuộc sống hạnh phúc cho nhân dân.

Quy hoạch sẽ mở ra những cơ hội, không gian phát triển mới và tạo ra xung lực mới để tỉnh Lai Châu phát triển bứt phá với trọng tâm phát triển theo hướng hài hoà, gắn với điều kiện tự nhiên, sinh thái, bền vững.

"Lai Châu cần xem xét, gắn với Quy hoạch vùng để nhìn thấy định hướng phát triển vùng, nguồn lực đầu tư, trục kết nối nội vùng, hành lang kinh tế, trung tâm động lực của vùng để tạo cộng hưởng, lan toả trong phát triển", Phó Thủ tướng nói.

Lai Châu phấn đấu tốc độ tăng trưởng GRDP giai đoạn 2021-2030 đạt khoảng 9-11%. Tổng sản phẩm bình quân đầu người đạt 116,6 triệu đồng/người/năm. Tỉ lệ đô thị hóa đạt 40%.

Tầm nhìn đến năm 2050, Lai Châu là tỉnh phát triển xanh, bền vững, văn minh, giàu bản sắc văn hoá, phát triển toàn diện; kết cấu hạ tầng nông thôn được hiện đại hóa, đạt đầy đủ các tiêu chí của nông thôn mới. Bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, giữ vững an ninh chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Phấn đấu đưa Lai Châu trở thành tỉnh có kinh tế, xã hội trên mức trung bình của cả nước.

Phát triển đô thị để tăng quy mô nền kinh tế

Chia sẻ một số suy nghĩ về thực hiện Quy hoạch tỉnh Lai Châu trong thời gian tới, Phó Thủ tướng nhấn mạnh Quy hoạch của tỉnh chỉ mang tính chiến lược, tỉnh cần rà soát, lập các quy hoạch chi tiết xác định không gian phát triển cũng như đặt trong mối quan hệ, tư duy kết nối với quy hoạch vùng trung du miền núi phía bắc, cũng như với các vùng khác để Lai Châu tiếp nối, tận dụng phát triển.

Về định hướng phát triển mạng lưới đô thị, nông thôn, Phó Thủ tướng cho rằng việc phát triển các đô thị, khu công nghiệp, vùng nông nghiệp quy mô lớn ở Lai Châu là rất khó khăn phải tìm ra những đặc điểm, giá trị riêng của những thung lũng, những đỉnh núi cao, những cánh rừng nguyên sinh, tôn vinh những giá trị nhân tạo "lấp ló" trong thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ.

"Lai Châu phải phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng trong quá trình lập quy hoạch hệ thống đô thị, nông thôn Việt Nam để phân vùng không gian đô thị, nông thôn trên địa bàn. Đồng thời bám sát Nghị quyết 06-NQ/TW của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, phát triển các đô thị trung tâm, động lực, vệ tinh gắn với chức năng riêng biệt như là quá trình chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp sang thương mại, dịch vụ, công nghiệp.

"Tư duy phát triển đô thị phố núi của Lai Châu là để tăng quy mô nền kinh tế, chuyển đổi cơ cấu các ngành kinh tế; giữ gìn màu xanh thiên nhiên, nguồn sinh thuỷ, bảo vệ vùng biên cương… dựa vào địa hình, cảnh quan thiên nhiên, phát huy lợi thế kinh tế cửa khẩu", Phó Thủ tướng nói.

Nhấn mạnh giao thông là chìa khóa phát triển của Lai Châu, Phó Thủ tướng "đặt hàng" Lai Châu trao đổi, phối hợp với các bộ, ngành Trung ương, địa phương ưu tiên phát triển một số tuyến đường, công trình giao thông kết nối liên tỉnh, nội vùng, liên vùng như đường cao tốc Tây Bắc, sân bay Lai Châu mang tính động lực cho cả vùng. Từ đó, "đánh thức" tiềm năng về khí hậu, thổ nhưỡng, địa hình, văn hoá, cảnh quan thiên nhiên… để hấp dẫn các nhà đầu tư phát triển nông nghiệp hữu cơ, sinh thái, dược liệu; du lịch sinh thái, văn hoá, nông nghiệp, lâm nghiệp.

Với trữ lượng tiềm năng về đất hiếm phục vụ công nghiệp bán dẫn, pin năng lượng, Phó Thủ tướng đề nghị Lai Châu quản lý thật tốt, tránh khai thác tuỳ tiện, xuất khẩu thô mà đầu tư bài bản, chiến lược cho ngành công nghiệp khai thác, chế biến sâu, kết hợp với các tuyến giao thông, hạ tầng logistics nhằm nâng cao giá trị.

"Lai Châu phải giữ được rừng để giữ nguồn nước, thuỷ điện, để phát triển nông nghiệp, dược liệu, du lịch, dịch vụ rừng, tín chỉ carbon", Phó Thủ tướng nói, và đề nghị Lai Châu quan tâm đào tạo nguồn nhân lực cho nông nghiệp công nghệ cao, sinh thái; du lịch; quản lý, khai thác, chế biến đất hiếm.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, phát triển Lai Châu nói riêng và toàn vùng trung du - miền núi phía bắc, rút ngắn khoảng cách với các địa phương miền xuôi là nhiệm vụ của không chỉ riêng địa phương, mà là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, cơ quan và mỗi chúng ta.

"Cùng với sự quan tâm đặc biệt của Trung ương, ý chí quyết tâm, tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo của Đảng bộ, chính quyền và khát khao vươn lên của nhân dân, tỉnh Lai Châu sẽ bước vào chặng đường phát triển mới; sớm đạt mục tiêu phát triển xanh, nhanh, bền vững và toàn diện, giữ vững phên dậu của Tổ quốc", Phó Thủ tướng nói.